tag:blogger.com,1999:blog-34462489459919952622024-02-02T16:18:06.250+03:30مرتضی کاظمیUnknownnoreply@blogger.comBlogger259125tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-47361906658377479692014-08-13T22:25:00.001+04:302014-08-13T22:25:14.928+04:30دخالت دولت در قیمتگذاری و معضل شیر پرچرب<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;"><br /></span>
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;"><a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/news/820735/" target="_blank">یادداشت</a>م برای روزنامه دنیای اقتصاد- چهارشنبه 22 مرداد 1393</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;"><br /></span>
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">سیاستهایی که در سالهای گذشته بر مکانیسم قیمتگذاری محصولات لبنی تحمیل شده با مشکلات جدیدی که اخیرا در مورد کیفیت و سلامت این محصولات گزارش شده بیارتباط نیست. دستگاه نظارتی و سیاستگذاری کشور به موضوع جدیدی ورود کرده که هر چند رسیدگی به آن خیلی پیچیده نیست؛ اما پیگیری آن بسیار حائز اهمیت است. اخیرا وزیر بهداشت اعلام کرده «وجود روغن پالم در شیر به اثبات رسیده و گزارش آن نیز به رئیسجمهور داده شده است». متعاقب آن اعلام شده که وزیر جهاد کشاورزی دستور داد تا استفاده از روغن پالم به 30 درصد کاهش پیدا کند.</span><br style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;" /><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">وزیر محترم بهداشت نیز با ظرافت تاکید داشته: «باید این تخلف در صنایع لبنی بهصورت تدریجی اصلاح شود؛ چراکه نمیتوان صنایع لبنیات را به یکباره تعطیل کرد.» در واقع وزیر بهداشت خاطرنشان کرده برخورد با چنین تخلفی در کوتاهمدت امکانپذیر نیست. آنچه از چنین جملهای میتوان برداشت کرد این است که فشار مالی و اقتصادی بر صنایع لبنی یکی از عوامل بروز چنین پدیدهای است. در واقع از این گفتهها میتوان برداشت کرد با توجه به اینکه مدیران صنایع لبنی اختیار چندانی در تعیین قیمت محصولات خود ندارند، احتمالا مجبورند منافع خود را از روشهای دیگری تامین کنند.پس از رسانهای شدن این موضوع، حرف و سخن از مجازات عوامل این تخلف گسترده شده، اما لازم است بررسی کنیم تا بدانیم مقصر اصلی این ماجرا را در کجا میتوان جستوجو کرد. آیا نمیتوان ادعا کرد مقصر اصلی و قطعی در بروز چنین پدیدهای دخالتهای دولتی در ساز و کار قیمتگذاری محصولات لبنی است؟ با مرور تاریخچه صنایع لبنی در ایران به یاد میآوریم که مصرفکنندگان ایرانی تا اواسط دهه 1370 در انتخاب محصولات لبنی بسیار محدود بودهاند. پس از خروج تدریجی تولید شیر و سایر محصولات لبنی از سیطره دولتی و توسعه سرمایهگذاری بخش خصوصی در این صنعت، فروشگاههای مواد غذایی چهرهای متفاوت از عرضه محصولات لبنی اعم از انواع شیر، پنیر و ماست با برندهای گوناگون و در بستهبندیهای مناسب و بهداشتی را ارائه کردند، اما در میانه دهه 1380 دولتمردان با دخالت گسترده در قیمتگذاری شیر و ماست به فرآیندی مخرب روی آوردند. متاسفانه این دخالتهای مخرب در سالهای 1385 و 1386 به اوج رسید. آنچه لازم به یادآوری است این است که شدت گرفتن کنترلهای یاد شده به مرور اثر تخریبی خود را آشکار کرده و در صورت تکرار چنین کنترلهایی اتفاقاتی ناگوارتر دور از انتظار نیست.تجربه سیاستگذاری در اقتصاد ایران نشان میدهد دولتمردان در شرایطی که دچار ضعف در کنترل تورم میشوند، تصور میکنند با دخالت در مدیریت بنگاههای اقتصادی چه از طریق دخالت در مکانیزم قیمتگذاری و چه از طریق حمایتگرایی میتوانند ضعفهای ساختاری اقتصادی را کمرنگ کنند. ناگفته نماند که انتظارات مردم برای کنترل قیمتها توسط دولت که معمولا توسط خود دولتمردان تقویت میشود به تشدید این نظارتهای مخرب کمک میکند. دخالت در تعیین قیمت شیر و ماست که در میانه دهه 1380 به طرز طنزگونهای اتفاق افتاد بارها توسط کارشناسان اقتصادی نقد شد. در آن زمان و پس از تشدید کنترل قیمتگذاری توسط نهادهای دولتی در سال 1386 کارشناسان اقتصادی از طریق روزنامه «دنیای اقتصاد» نیز نسبت به این دخالتها انتقاد کردند. و امروز، در این روزها که سلامتی مردم از طریق کیفیت و امنیت اقتصادی محصولات لبنی تهدید شده باز هم از طریق این روزنامه توصیه میشود به پیشنهاد کارشناسان اقتصادی توجه شده و دولتمردان از طریق حذف دخالتهای دولتی در مکانیزم قیمتگذاری و تشویق سرمایهگذاران بخش خصوصی به افزایش کیفیت محصولات و رضایت مصرفکنندگان کمک کنند.</span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-33844748373261946152014-05-17T18:59:00.002+04:302014-05-17T18:59:54.474+04:30آیا قانون هدفمندی در فاز اول شکست خورد؟ <div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<a href="http://tejarat.donya-e-eqtesad.com/fa/packagestories/details?service=economy&story=2c059e70-fcae-438a-b187-9fcc17d973de" target="_blank">یادداشت</a>م برای هفته نامه تجارت فردا شماره83<br />
<br />
<span style="color: #20124d;">هدف فدای وسیله </span><br />
<br />
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
فاز دوم هدفمندی در شرایطی کلید میخورد که انتظارات متاثر از شرایط اقتصادی- سیاسی جدید قابل مقایسه با گذشته نیست. مدیران و تصمیمسازان دولت تدبیر و امید دارای تجربیاتی هستند که سطح انتظارات از این دولت را در سطحی به مراتب بالاتر از دولت قبلی ارتقا دادهاند. فاز دوم هدفمندی با این سوال مهم و اساسی کلید میخورد که فاز اول تا چه حد موفق بوده است؟</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
در پاسخ به این سوال که «آیا قانون هدفمندی در فاز اول موفق بوده است؟» باید به این سوال جواب داد که: «هدف از اجرای قانون هدفمندی یارانهها چه بوده است؟» برای تعیین هدف یا اهداف هر طرحی باید به سوالات ذیل جواب بدهیم:</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
<strong>1</strong>- قبل از شروع، کجا هستیم؟<br />
<strong>2-</strong> برای رسیدن به «هدف» چه باید بکنیم؟<br />
<strong>3-</strong> انتظار داریم به کجا برسیم؟</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
در پاسخ به سوال سوم، توجه به دو نکته بسیار مهم ضروری است: </div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
<strong>1</strong>- «هدف» باید کمی و قابل اندازهگیری باشد.</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
<strong>2</strong>- «هدف» باید مقید به زمان باشد.</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
با این توضیح، به این سوال پاسخ دهیم که اهداف فاز اول هدفمندی چه بود.</div>
<br style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: start;" />
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
<span style="color: red;"><strong>«هدف» در قانون هدفمندی</strong></span></div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
پرواضح است که «هدف» اصلی قانون، واقعی کردن قیمت انرژی بوده است. آنچه در قانون به عنوان اهداف قابل اندازهگیری و زمانبندیشده منعکس شده در قانون به شرح ذیل ارائه شده است. </div>
<br style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: start;" />
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
<span style="color: red;"><strong>«هدف» اصلی، واقعی کردن قیمت انرژی </strong></span></div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
بر اساس این قانون، دولت مکلف بود قیمت حاملهای انرژی را اینگونه اصلاح کند:<br />
<strong>الف-</strong> قیمت فروش داخلی بنزین تا پایان برنامه پنجساله پنجم توسعه (سال 1394) کمتر از 90 درصد قیمت تحویل روی کشتی (فوب) در خلیج فارس نباشد.<br />
<strong> ب- </strong>میانگین قیمت فروش داخلی گاز طبیعی به گونهای تعیین شود که به تدریج تا پایان برنامه پنجم توسعه، معادل حداقل 75 درصد متوسط قیمت گاز طبیعی صادراتی پس از کسر هزینههای انتقال، مالیات و عوارض شود.<br />
<strong>ج-</strong> میانگین قیمت فروش داخلی برق به گونهای تعیین شود که به تدریج تا پایان برنامه پنجساله پنجم توسعه، معادل قیمت تمامشده آن باشد. (قیمتها باید بر اساس قیمت ارز منظورشده در بودجه سالانه تعیین میشد.)</div>
<br style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: start;" />
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
<span style="color: red;"><strong>پرداختهای حمایتی</strong></span></div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
بر اساس ماده 7 قانون هدفمندسازی یارانهها دولت مجاز بود (مکلف نبود) حداکثر تا 50 درصد خالص وجوه حاصل از اجرای این قانون را در قالب بندهای زیر هزینه کند:</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
<strong>الف</strong>- یارانه در قالب پرداخت نقدی و غیرنقدی ...</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
<strong>ب </strong>- اجرای نظام جامع تامین اجتماعی...</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
همچنین بر اساس ماده 8 قانون هدفمندسازی یارانهها دولت مکلف بود الزاماً 30 درصد خالص وجوه حاصل از اجرای این قانون را برای پرداخت کمکهای بلاعوض، یا یارانه سود تسهیلات یا وجوه ادارهشده برای اجرای موارد زیر هزینه کند:</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
<strong>الف</strong>- بهینهسازی مصرف انرژی در واحدهای تولیدی، خدماتی و مسکونی و تشویق به صرفهجویی و رعایت الگوی مصرف که توسط دستگاه اجرایی ذیربط معرفی میشود.<br />
<strong>ب-</strong> اصلاح ساختار فناوری واحدهای تولیدی در جهت افزایش بهرهوری انرژی، آب و توسعه تولید برق از منابع تجدیدپذیر؛ <strong>ج-</strong>جبران بخشی از زیان شرکتهای ارائهدهنده خدمات آب و فاضلاب، برق، گاز طبیعی و فرآوردههای نفتی و شهرداریها و دهیاریها ناشی از اجرای این قانون؛<br />
<strong>د-</strong> گسترش و بهبود حمل و نقل عمومی؛</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
<strong>ه </strong>- حمایت از تولیدکنندگان بخش کشاورزی و صنعتی؛<br />
<strong>و - </strong>حمایت از تولید نان صنعتی؛<br />
<strong>ز -</strong> حمایت از توسعه صادرات غیرنفتی؛ <strong><br />ح-</strong> توسعه خدمات الکترونیکی تعاملی با «هدف» حذف یا کاهش رفتوآمدهای غیرضروری.</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
همچنین بر اساس ماده11 این قانون دولت مجاز بود تا 20 درصد خالص وجوه حاصل از اجرای این قانون را برای جبران آثار آن بر اعتبارات هزینهای و تملک داراییهای سرمایهای هزینه کند. در واقع این 20 درصد سهم دولت از وجوه حاصل از طرح هدفمندسازی یارانهها بود.</div>
<br style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: start;" />
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
<span style="color: red;"><strong>آیا اهداف فاز اول محقق شده است؟</strong></span></div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
در سالهای 1390 تا 1392 قیمت حاملهای انرژی متناسب با قانون هدفمندی به سمت واقعی شدن پیش نرفت. بنابراین «هدف» اصلی قانون یعنی واقعی کردن قیمت انرژی محقق نشد، علاوه بر اینکه بار مالی چالشبرانگیز یارانه نقدی بر دولت تحمیل شده است. به عنوان مثال، وزیر نیرو در فصل پایانی سال 1392 اعلام کرد: «در نیروگاههایی که خرید تضمینی میشود، هر کیلو وات ساعت برق 70 تومان خریداری شده و پس از احتساب هزینه انتقال و توزیع... به طور متوسط، 430 ریال به مردم فروخته میشود و 166 ریال هم به سازمان هدفمندی یارانهها میدهد... این وزارتخانه تنها یکسوم هزینه انجامشده برق را از مردم دریافت میکند.»</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
از طرفی در ارتباط با اهداف ضمنی قانون هدفمندی (از جمله پرداختهای حمایتی)، بر اساس آنچه از گزارشهای مسوولان برداشت میشود، در سالهای 1389 تا 1392 بهرغم عدم اجبار و تکلیف قانونی آنچه توان و انرژی مجریان را بیش از هر چیز درگیر کرد، تامین و پرداخت منظم یارانه نقدی به خانوارها بود.</div>
<br style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: start;" />
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
<span style="color: red;"><strong>چرا دولت در اجرای فاز اول قانون هدفمندی شکست خورد؟</strong></span></div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
پاسخ دادن به این سوال ظرافتهای خاصی دارد. اما نکته مهم و قابل طرح در این یادداشت کوتاه، توجه به موضوع «پرداخت نقدی یارانه» است. اگر دولت تدبیر و امید شیوه دولت قبلی را در پرداخت یارانهها دنبال کند احتمالاً نتیجهای مشابه با فاز اول به دست میآورد. پرداخت یارانه نقدی به صورت ماهانه، ثابت و به عموم مردم بدون ارائه دلیل موجه، علمی و قانونی و با اصرار بر استمرار واریز ماهانه یارانه نقدی مهمترین چالش قانون در فاز اول بوده است. دولت مجبور است از این چالش عبور کند در غیر این صورت آنچنان درگیر این بحث خواهد شد که عملاً همه تصمیمسازیها در اسارت این چالش اساسی منحرف خواهند شد.</div>
<br style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: start;" />
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
<span style="color: red;"><strong>جمعبندی</strong></span></div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
در زمان اجرای فاز اول هدفمندی به راحتی میشد پیشبینی کرد در آیندهای نزدیک یکی از مهمترین چالشهای سیاستگذاران طراحی فرآیند پیچیدهای برای حذف پرداختهای حمایتی در قالب یارانه نقدی خواهد بود. ابزارهایی همچون واریز یارانه نقدی وسیلهای برای رسیدن به هدفی بزرگتر بوده است. «هدف» فراموش شد و «وسیله» محافظت شد. در واقع «هدف» فدای «وسیله» شد. لازم است به سیاستگذاران توصیه کنیم هدف را از «وسیله» تشخیص داده و توجه خود را بیش از «وسیله» بر «هدف» متمرکز کنند. این آسیب برای تصمیمسازان دولت تدبیر و امید نیز بعید نیست. بر اساس ماده 7 قانون هدفمندسازی یارانهها دولت مجاز بود، حداکثر تا 50 درصد خالص وجوه حاصل از اجرای این قانون را در قالب پرداخت نقدی و غیرنقدی و همچنین اجرای نظام جامع تامین اجتماعی هزینه کند. دولت در زمان اجرای فاز اول هدفمندی، بر اساس اظهارات مسوولان، تخلف کرد و بودجه سنگینی را صرف پرداخت یارانه نقدی کرد و با رها کردن «هدف» اصلی، به «وسیله» و ابزار توجهی افراطی داشت. اگر دولت در اجرای فاز دوم هدفمندی به این تجربه دقت نداشته باشد و با همان رویکرد سیاسی که در گذشته وجود داشت به پرداخت یارانه نقدی ادامه دهد باز هم در همین چرخه معیوب گرفتار خواهد ماند.</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-8730496346837029792014-05-17T18:50:00.002+04:302014-05-17T18:51:09.816+04:30فیلترینگ مقابل توسعه اقتصادی <div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<span style="font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: x-small;">این <a href="http://tejarat.donya-e-eqtesad.com/fa/packagestories/details?service=economy&story=ed4d8948-3d65-4eea-bbbe-c0e122b2012d" target="_blank">یادداشت</a> را برای هفته نامه تجارت فردا شماره 85 (21 اردیبهشت 93)نوشته ام.</span><br />
<br />
<span style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">توسعه و تقویت رقابتپذیری موتور محرکه توسعه اقتصادی است و به همین دلیل مهم و ساده میتوان گفت فیلترینگ غالباً مانع توسعه اقتصادی است. نپذیرفتن این ادعا که برآیند فیلترینگ اینترنت در عدم توسعه اقتصادی موثر است همچون نپذیرفتن این ادعاست که گسترش دانش عمومی در توسعه اقتصادی موثر بوده است. </span><br />
<span style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">باور عمومی در ادبیات اقتصادی این است که اقتصاد آزاد و رقابتپذیری از عوامل مهم توسعه است اما پیدا کردن بهانههایی برای رد این اصل پذیرفتهشده چندان کار دشواری نیست. همانگونه که به بهانه عدالت گستری و ضعفهای مدیریتی به این اصول اثباتشده حمله میشود به طریق مشابه، به بهانه جلوگیری از انحراف جوانان و مطالب غیراخلاقی بسیاری از وبسایتهای مفید و خلاقانه فیلتر میشود. برای مثال وبلاگ شخصی من که حاوی مقالات و نوشتههای اقتصادی و اجتماعی است در سال 1387 درblogspot ایجاد شد. چند سال بعد blogspot فیلتر شد و بدون هیچ توضیحی این وبلاگ همچون هزاران وبلاگ دیگر فیلتر شد. خلاصه اینکه، استدلالتراشی برای فیلترینگ بسیاری از وبسایتهای اینترنتی چندان کار دشواری نیست. اما برای این اصل بدیهی که اینترنت موثر در توسعه اقتصادی است چند دلیل ساده برای دوستان علاقهمند به فیلترینگ ارائه کنیم.</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;"> </span><br />
<span style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">- امکان دسترسی آسان به وبسایتهای مطلوب یکی از شاخصهای مربوط به کیفیت اینترنت است. در تئوریهای رشد اقتصادی دو عامل «نیروی کار» و «سرمایه» به عنوان عوامل اصلی رشد اقتصادی شمرده میشوند. مطالعات اقتصادی نشان میدهد کیفیت اینترنت از طریق افزایش بهرهوری عوامل اصلی موثر بر رشد اقتصادی (نیروی کار و سرمایه) به تسریع در رشد اقتصادی کمک میکند. بر اساس گزارشهای منتشرشده، میانگین سرعت اینترنت ایران در مقایسه با کشورهای همسایه، به جز افغانستان، کمترین مقدار را به خود اختصاص داده است. در حالی که تعداد کاربران اینترنت پرسرعت در ایران در جایگاه 28 بین کشورهای جهان قرار دارد؛ طبق نموداری که از سوی سایت «نت ایندکس» منتشر شده جایگاه ایران به لحاظ متوسط سرعت دانلود اینترنت خانگی از میان 186 کشور جهان در جایگاه 169 جهان قرار دارد. در این نمودار، کشور بورکینافاسو در جایگاه آخر قرار گرفته است.</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;"> </span><br />
<span style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">- توسعه نه فقط متاثر از سرمایههای فیزیکی که بیش از آن تحت تاثیر سرمایه انسانی (Human Capital) است. در سالهای گذشته، وضعیت اینترنت در ایران در فرآیندی فرسایشی یکی از عوامل ایجاد «ناامیدی» در بسیاری از جوانان، کارشناسان و فعالان اقتصادی بوده است. این موضوع را میتوان در راستای «فرار مغزها» به عنوان یکی از واقعیتهای تلخ اقتصاد ایران ارزیابی کرد. صندوق بینالمللی پول در گزارش سال ۲۰۰۹ خود اعلام کرد: ایران به لحاظ مهاجرت نخبگان، در میان ۹۱ کشور در حال توسعه جهان، مقام نخست را داراست. همچنین بنابر آمار منتشر شده توسط مرکز پژوهشهای مجلس، 60 هزار نفر از ایرانیانی که در سال ۱۳۸۹ مهاجرت کردهاند در زمره مهاجران نخبه دستهبندی میشوند.</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;"> </span><br />
<span style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">- اقتصاددانان علاوه بر تاکید بر توصیههای صرفاً اقتصادی از این تذکر غافل نشدهاند که بیتوجهی به تاثیر عوامل غیراقتصادی از جمله سرمایه اجتماعی نتایج نامطلوبی بر اصلاحات اقتصادی خواهد داشت. بر اساس تئوریهای رشد اقتصادی، سرمایه اجتماعی(Social Capital) از طریق افزایش اعتماد عمومی و مشارکت اجتماعی در افزایش بهرهوری عوامل اقتصادی موثر است؛ بنابراین اگر این تصور وجود دارد که در دنیای مدرن پدیدههایی همچون دسترسی به اینترنت باکیفیت دارای معایبی است، به این نکته نیز باید توجه داشت که خدشهدار شدن سرمایه اجتماعی میتواند ضررهایی بزرگتر از آن معایب را رقم بزند. </span><br />
<br style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;" />
<span style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;"> - پدیده تجارت الکترونیک که میتواند یکی از ابزارهای موثر در رشد اقتصادی کشور باشد با حرکتی فرسایشی مواجه شده است. اگر به توسعه اقتصادی که از این طریق ایجاد میشود توجه داشته باشیم به مرور تنگنظریهای موجود در ارتباط با فیلترینگ اینترنت کمرنگ میشوند. </span><br />
<span style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">در شرایط اجتماعی امروز، استدلال کردن برای رفع فیلترینگ سادهتر است تا خود فیلترینگ. غیر از این است؟</span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-71976737179119367482014-05-17T18:47:00.000+04:302014-05-17T18:47:23.472+04:30آیا تقاضای بنزین نسبت به قیمت حساس است؟ <div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<span style="background-color: white; color: #37404e; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; text-align: left;">برای هفته نامه تجارت فردا (شماره 84)<a href="http://tejarat.donya-e-eqtesad.com/fa/packagestories/details?service=economy&story=87d3d82d-4f88-49c8-9aef-cc960c295661" target="_blank"> مطلبی</a> با عنوان «آیا تقاضای بنزین نسبت به قیمت حساس است؟» نوشتم. اما این مطلب به اشتباه با تیتر «تورم ربطی به بنزین ندارد» منتشر شد.به مسوول پرونده آقای بهداد گفتم من که چنین چیزی نگفتم. گفت اشتباه شده میخواستند برای یادداشت آقای لیلاز این تیتر را بزنند!!!</span><br />
<span style="background-color: white; color: #37404e; font-family: 'lucida grande', tahoma, verdana, arial, sans-serif; font-size: 14px; line-height: 20px; text-align: left;"><br /></span>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
چرا دولت نگران افزایش مصرف سیبزمینی یا افزایش تقاضای توتفرنگی نیست اما چهرهاش از روند روزافزون مصرف بنزین، گلگون و درهمکشیده میشود؟ دولت چگونه میتواند روند صعودی تقاضای بنزین را کنترل کند؟</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
پرسشهای بالا ساده و ابتدایی به نظر میرسند اما پاسخ به این سوالات میتواند پدیدهای مهم از اقتصاد ایران را تشریح کند. دولت (که نماینده ملت محسوب میشود) از افزایش تقاضا و مصرف بنزین، متحمل خسارتهای زیادی میشود. دولت نهتنها مجبور است برای قطرهقطره مصرف بنزین، از طریق پرداخت یارانه هزینه کند بلکه با افزایش روزافزون مصرف بنزین، مجبور است نسبت به هزینه کردن برای جبران آلودگی محیط زیست اقدام کند. در چنین شرایطی طبیعی است که دولت به فکر کنترل مصرف و تقاضای روزافزون بنزین باشد. چگونه مصرف سرانه بنزین کاهش داده شود؟ سیاستهای قیمتی یا سیاستهای غیرقیمتی؟</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
در ایران همچون تعدادی از کشورها (اغلب، کشورهای در حال توسعه) قیمت بنزین توسط دولت تعیین میشود. برای کنترل تقاضای بنزین، بهصورت کلی دودسته سیاست قیمتی و غیرقیمتی پیشنهاد میشود. با اینکه گروهی از کارشناسان سیاستهای غیرقیمتی را ترجیح میدهند اما در مقابل، بسیاری از سیاستگذاران معتقدند چاره را باید در «قیمت» جستوجو کرد. بر این اساس در دو دهه گذشته، سیاستهای قیمتی در اولویت تصمیمسازی سیاستگذاران قرار گرفته است. توصیهکنندگان به سیاستهای قیمتی با توجه به رویکردی که به موضوع اصلاح قیمت دارند به دودسته تقسیم میشوند. گروهی که دولت را متولی تعیین قیمت بنزین میدانند و گروهی که با اعتراض به قیمتگذاری دولتی پیشنهاد میکنند بنزین با مکانیسم بازار تعیین قیمت شود. طیف وسیعی از اقتصاددانان معتقدند مشکل مدیریت انرژی در ایران از تفکر قیمتگذاری دولتی ناشی میشود. در بسیاری از کشورها (مخصوصاً کشورهای توسعهیافته) قیمت انرژی با همان مکانیسمی تعیین میشود که قیمت سیبزمینی و توتفرنگی و بسیاری از کالاها و خدمات. بر این اساس طیف وسیعی از اقتصاددانان با پیروی از اقتصاد آزاد و الگو گرفتن کشورهای توسعهیافته یا اقتصادهای نوظهور، نسبت به قیمتگذاری دولتی اعتراض داشته و دولت را از دخالت در مکانیسم بازار در تعیین قیمت بنزین منع میکنند. اما گروهی از کارشناسان اصولاً مخالفتی با قیمتگذاری دولتی ندارند، بلکه ضمن اینکه دولت را مسوول تعیین قیمت بنزین میدانند پیشنهاد میکنند بنزین به نحوی تعیین قیمت شود که بتواند مصرف و انگیزه مصرفکننده را تحت تاثیر قرار داده و از این طریق بر چالش مدیریت انرژی غلبه شود. با چنین وصفی هر دو دسته، سیاستهای قیمتی را برای غلبه کردن بر چالش مدیریت انرژی توصیه میکنند. در مقابل برخی از کارشناسان با انتقاد از سیاستهای قیمتی دولت را به جایگزین کردن سیاستهای غیرقیمتی تشویق میکنند. این گروه از کارشناسان استدلالهای قابلتوجهی دارند. یکی دو نمونه از این استدلالها را میتوان برشمرد.</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
- خودروسازی ایران با حمایت شدید از اعمال تعرفههای گمرکی و تحمیل تولیدات خود به مصرفکنندگان، مدیریت انرژی کشور را بهشدت تحت تاثیر قرار داده است. لذا توجه به سیاستهای قیمتی بدون توجه به معضل خودروسازی ایران تاثیرگذار نخواهد بود.</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
- نکته دیگر کمکشش بودن تقاضای قیمتی انرژی است. پایین بودن کشش به معنای کم بودن حساسیت مصرف نسبت به افزایش قیمت است. با این استدلال این گروه توصیه میکنند، برای مدیریت انرژی کشور نمیتوان صرفاً به سیاستهای قیمتی اکتفا کرد.</div>
<br style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: start;" />
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
<span style="color: red;"><strong>کشش قیمتی بنزین</strong></span></div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
کشش قیمتی تقاضای یک کالا، درصد تغییرات تقاضا نسبت به تغییر قیمت آن کالاست. کالاها میتوانند کمکشش، باکشش یا بیکشش باشند.</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
- کشش قیمتی تقاضای یک کالا کاملاً بیکشش است اگر تقاضا هیچ حساسیتی نسبت به تغییرات قیمت نداشته باشد.</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
- کشش قیمتی تقاضای یک کالای کمکشش است اگر با تغییر قیمت، تغییر کمی در تقاضا ایجاد شود.</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
- کشش قیمتی تقاضای یک کالای باکشش است اگر با تغییر قیمت، تغییر زیادی در تقاضا ایجاد شود.1</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
در توضیح کمکشش بودن، بعضاً به این مثال اشاره میشود که با افزایش قیمت بنزین، تاکسیها مصرفشان را کم نمیکنند چون در هر حال مسافران همچنان باید جابهجا شوند. یا مثال زده میشود که میوه و ترهبار نیاز روزمره مردم است و به هر حال باید به شهرها حمل شود؛ لذا مصرف سوخت یا بنزین کم نمیشود. با این مثالها این فرضیه مورد دفاع قرار میگیرد که بنزین کالایی بیکشش یا کمکشش است. در مقابل برخی اشاره میکنند مصرف بنزین تنها شامل موارد فوق نیست و افرادی که از ماشین شخصی استفاده میکنند با افزایش قیمت بنزین روشهای جایگزین را ترجیح داده و از تاکسی و وسایل حملونقل عمومی استفاده میکنند. این مثالها برای اشاره به این فرضیه مورد استفاده قرار میگیرد که بنزین کالایی باکشش است.</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
پژوهشگران فرضیههای مختلفی از جمله موارد ذیل را در ارتباط با کشش قیمتی بنزین مورد مطالعه قرار دادهاند.</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
- بنزین، کالایی بیکشش است.</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
- بنزین کالایی باکشش پایین است.</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
- کشش قیمتی بنزین برای خانوارهای پردرآمد و کمدرآمد پایین اما برای خانوارهای با درآمد متوسط بالاست.</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
- کشش قیمتی بنزین در کوتاهمدت بیکشش، اما در بلندمدت باکشش است.</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
- کشش قیمتی بنزین در کشورهای توسعهیافته و کشورهای در حال توسعه متفاوت است.</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
پس از تحقیق بر فرضیههای مختلف، کارشناسان اقتصادی غالباً گفتهاند در ایران، بنزین کالایی کمکشش است. چندین مطالعه اقتصادی پس از برآورد کشش قیمتی بنزین ادعا کردهاند کشش قیمتی بنزین در کوتاهمدت دارای حساسیت (کشش) پایینی نسبت به قیمت است اما در بلندمدت میزان تقاضا از افزایش قیمت تاثیر بیشتری میگیرد. بنابراین، کاهش مصرف از طریق سیاست افزایش قیمت در کوتاهمدت چندان موثر نیست، اما در بلندمدت میتواند اثرگذار باشد. در توضیح مطلب فوق میتوان گفت که مثلاً با افزایش هزینه بنزین، استفادهکنندگان از خودروهای شخصی و تاکسیداران ترجیح میدهند بهمرور از روشها یا خودروهای کممصرفتر استفاده کنند یا از روشهای جایگزین و ارزانتر همچون خودروهای گازسوز بهره ببرند. اگر پذیرفته شود بنزین برای دو دسته خانوارهای پردرآمد و کمدرآمد (دهکهای بالا و پایین) کمکشش اما برای خانوارهای با درآمد متوسط (دهکهای میانی) باکشش است سیاستگذاران برای جامعهای با اکثریت متوسط، استفاده از سیاست قیمتی (افزایش قیمت بنزین) را توصیه میکنند. چندین پژوهش تاکید کردهاند کشش قیمتی بنزین در کشورهای توسعهیافته و کشورهای در حال توسعه متفاوت است. در کشورهایی که دولت قیمت بنزین را بهصورت دستوری تعیین میکند (مثلاً اکثر کشورهای عضو اوپک) کشش قیمتی بنزین بسیار پایین است اما در کشورهای توسعهیافته (مثلاً کشورهای عضو OECD) و در کشورهایی که از طریق سازوکار بازار، قیمت بنزین تعیین میشود بنزین کالایی باکشش است. در واقع، نهادها و سازوکارهای اقتصادی در این کشورها به نحوی تنظیم شدهاند که دولت هزینه و دغدغه کمتری برای کنترل مصرف بنزین دارد.</div>
<br style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: start;" />
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
<span style="color: red;"><strong>جمعبندی</strong></span></div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
همانگونه که گفته شد بهرغم اینکه همه بر کنترل مصرف بنزین اتفاقنظر دارند اما راهکارهای مختلف و بعضاً متضادی ارائه میشود. من فکر میکنم چارهای جز حمایت از سیاستهای قیمتی نیست اما نباید اهمیت راهکارهای غیرقیمتی نادیده گرفته شود. سیاستهای غیرقیمتی مکمل سیاستهای قیمتی است و از این طریق، تاثیرگذاری سیاستهای قیمتی افزایش مییابد. بهکارگیری سیاست قیمتی فراتر از موضوع کنترل مصرف انرژی است. طرفداران نهاد پرقدرت «اقتصاد آزاد» معتقدند باید به سمتی حرکت کرد که نهتنها قیمت بنزین بلکه قیمت اغلب کالاها و خدمات توسط سازوکار بازار تعیین شود. در این سازوکار چهبسا بر مصرف بنزین، مالیات نیز وضع شود. این سازوکار نهتنها مسوولیتهای اضافی، نامطلوب و تحمیلشده بر دولت را کاهش میدهد بلکه مشکلات جامعه در مورد آلودگی محیط زیست و برخی از مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را حل میکند.</div>
<br style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: start;" />
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
<span style="color: red;"><strong>پینوشت:</strong></span></div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
1- بر اساس مقدار کششی قیمت تقاضا کالاها را به کالاهای کمکشش، با کشش، بیکشش و غیره تقسیم میکنند. 2- اگر کشش قیمتی صفر باشد گفته میشود تقاضا کاملاً بیکشش است یعنی تقاضا هیچ حساسیتی نسبت به تغییرات قیمت ندارد.</div>
<div style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11px; line-height: 21.33333396911621px; text-align: justify;">
3- اگر قدرمطلق کشش قیمتی بین صفر و یک باشد در آن صورت گفته میشود تقاضا کمکشش است به این معنا که اگر یک درصد قیمت افزایش یابد تقاضا کمتر از یک درصد کاهش مییابد. 4- اگر قدر مطلق کشش برابر با یک باشد گفته میشود تقاضا باکشش واحد است یعنی اگر قیمت یک درصد افزایش یابد تقاضا یک درصد کاهش مییابد. 4- اگر قدر مطلق کشش بزرگتر از یک باشد گفته میشود تقاضا با کشش است یعنی اگر قیمت یک درصد افزایش یابد تقاضا بیشتر از یک درصد کاهش مییابد. 5- اگر قدر مطلق کشش بینهایت باشد در آن صورت گفته میشود تقاضا کاملاً باکشش است. </div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-53202772704421263922014-03-23T20:18:00.001+04:302014-03-23T20:18:25.319+04:30سیاست قیمتی یا سیاست غیر قیمتی<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<br />
<span style="font-size: x-small;">این یادداشت به عنوان <a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/news/792344/" target="_blank">سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد در تاریخ بیست و هفتم اسفند 1392</a> منتشر شده است.</span><br />
<br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">چالش مدیریت انرژی و آثار اقتصادی و غیراقتصادی یارانههایی که طی دهههای گذشته به مصرفکنندگان انرژی بهخصوص اسرافکنندگان داده شده بدون شک از مهمترین چالشهای اقتصاد ایران است، اما چاره چیست؟ </span><br />
<br />
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
بسیاری از سیاستگذاران به این نتیجه رسیدهاند که چاره را باید در قیمت جستوجو کرد. بر این اساس، سیاستهای قیمتی در دستور کار سیاستگذاران قرار گرفته است. طیف وسیعی از اقتصاددانان معتقدند مشکل مدیریت انرژی در ایران از تفکر قیمتگذاری دولتی ناشی میشود. در بسیاری از کشورهای دنیا قیمت انرژی با همان مکانیسمی (مکانیسم بازار) تعیین میشود که قیمت سیب زمینی و میوه و اجاره خانه و... . بر این اساس طیف وسیعی از اقتصاددانان از قیمتگذاری دولتی گله میکنند و دولت را از دخالت در مکانیسم بازار در تعیین قیمت انرژی منع میکنند. اما گروهی از کارشناسان تفکر مخالفت با قیمتگذاری دولتی ندارند، بلکه دولت را مسوول تعیین قیمت انرژی میدانند اما تلاش میکنند انرژی به نحوی تعیین قیمت شود که بتواند مصرف و انگیزه مصرفکننده را تحت تاثیر قرار داده و از این طریق بر چالش مدیریت انرژی غلبه شود. با چنین وصفی هر دو دسته، سیاستهای قیمتی را برای غلبه کردن بر چالش مدیریت انرژی توصیه میکنند. در مقابل گروهی از کارشناسان سیاستهای غیرقیمتی را توصیه میکنند. این گروه از کارشناسان استدلالهای قابل توجهی دارند. نمونههایی از این استدلالها را میتوان برشمرد:</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- یکی از نکات مهمی که حامیان سیاستهای غیرقیمتی اشاره میکنند، توجه به این نکته است که سازمانها و صنایع با مفهوم مدیریت انرژی بیگانه هستند. برای تشریح این موضوع میتوان به یک مثال ساده بسنده کرد. در بخش خصوصی و غیرخصوصی، از مدیران ارشد سازمانها و حتی کارشناسان مربوطه درباره میزان مصرف و هزینه انرژی سوال کنید. غالبا برای این سوال پاسخی ندارند. </div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<div style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
در حالی که برای مدیریت انرژی یک سازمان نه تنها باید نسبت به میزان مصرف و هزینه آگاهی کامل داشت، بلکه باید از جزئیات هزینه و مصرف انرژی مطلع بود؛ بنابراین با توجه به اینکه سازمانها و صنایع برای استقرار سیستمهای مدیریت انرژی آمادگی لازم را ندارند پس از افزایش قیمت انرژی، به شدت تحت تاثیر قرار گرفته و از این طریق اثرگذاری سیاستهای قیمتی را کاهش میدهند. بر این اساس حامیان سیاستهای غیرقیمتی، توجه به استقرار سیستمهای مدیریت انرژی در سازمان و صنایع را مهمتر از سیاستهای قیمتی میدانند.</div>
<div style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
- خودروسازی ایران با حمایت شدید از اعمال تعرفههای گمرکی و تحمیل تولیدات خود به مصرفکنندگان، مدیریت انرژی کشور را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. پس از سالها بحث و جدل در این مورد، هنوز مشخص نیست سیاستگذاران چه برنامهای برای مواجهه با این مشکل دارند؛ بنابراین حامیان سیاستهای غیرقیمتی خاطرنشان میکنند، توجه به سیاستهای قیمتی بدون توجه به معضل خودروسازی ایران تاثیرگذار نخواهد بود.</div>
<div style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
- نکته دیگرکم کشش بودن تقاضاي قيمتي انرژي است. پايين بودن کشش به معناي کم بودن حساسيت مصرف نسبت به افزايش قيمت است. با این استدلال این گروه توصیه میکنند، برای مدیریت انرژی کشور نمیتوان صرفا به سیاستهای قیمتی اکتفا کرد.</div>
<div style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
طرفداران سیاستهای قیمتی و حامیان سیاستهای غیرقیمتی هر کدام استدلالهای قابل توجهی دارند. به نظر نویسنده این مقاله، پیگیری سیاستهای قیمتی عاقلانه و ضروری است، اما بزرگنمایی انجام شده بر سیاستهای قیمتی باعث شده اهمیت راهکارهای غیرقیمتی نادیده گرفته شود و از این طریق تاثیرگذاری سیاستهای قیمتی کاهش یابد. نتیجه اینکه دولت میتواند با ترویج سیستمهای مدرن مدیریت انرژی، علاوه بر گسترش کسبوکارهای ناشی از این اقدام، کارآیی سیاستهای قیمتی را افزایش دهد. </div>
</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-86980045086963270752014-03-23T20:14:00.002+04:302014-03-23T20:14:32.344+04:30درباره سبد كالايي<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<br />
<div>
<br />
<div dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0in; text-align: justify; unicode-bidi: embed;">
</div>
<div dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 200%; margin: 0in 0in 0.0001pt; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-SA" style="font-size: 10pt; line-height: 200%;">اين ياىىاشت به عنوان</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span class="apple-converted-space"><span dir="LTR" style="font-size: 10pt; line-height: 200%;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span> </span></span><span dir="LTR" style="font-size: 10pt; line-height: 200%;"><a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/news/783523/" target="_blank"><span dir="RTL" lang="AR-SA">سرمقاله روزنامه
دنیای اقتصاد در تاریخ شانزدهم بهمن 1392</span></a><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span class="apple-converted-space"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span> </span></span><span lang="AR-SA" style="font-size: 10pt; line-height: 200%;">منتشر شده است</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-size: 10pt; line-height: 200%;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>.</span><span dir="LTR" style="font-size: 13.5pt; line-height: 200%;"><o:p></o:p></span></div>
<div dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 200%; margin: 0in 0in 0.0001pt; unicode-bidi: embed;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 200%; margin: 0in 0in 0.0001pt; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-SA" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 8.5pt; line-height: 200%;">اگر مخالف یا موافق اجرای طرح موسوم به سبد کالا
باشیم از این نکته مهم غافل نشویم که این طرح متعاقب و طفیل ایده یارانه نقدی است.
اگر طرح هدفمندی اجرا نشده بود و مردم یارانه نقدی دریافت نکرده بودند، باز هم
آقای رئیسجمهور پیشنهاد سبد کالایی را مطرح میکرد؟</span><span dir="LTR" style="font-size: 13.5pt; line-height: 200%;"><o:p></o:p></span></div>
<div dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 200%; margin: 0in 0in 0.0001pt; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-SA" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 8.5pt; line-height: 200%;">دیدگاههای منعکس شده کارشناسان، سیاستگذاران و
شهروندان در رسانهها و شبکههای اجتماعی در ارتباط با بحث سبد کالایی تاملبرانگیز
است. بسیاری از این کارشناسان و شهروندان (مثلا کاربران فیسبوک) بازخورد خوبی
نسبت به توزیع سبد کالایی نشان ندادهاند؛ اما فراتر از دنیای مجازی و رسانهها،
در دنیای واقعی، واقعیت صف طولانی سبد کالایی، از شور و علاقه و استقبال گروهی از
مردم خبر میدهد</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 8.5pt; line-height: 200%;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>.</span><span dir="LTR" style="font-size: 13.5pt; line-height: 200%;"><o:p></o:p></span></div>
<div dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 200%; margin: 0in 0in 0.0001pt; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-SA" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 8.5pt; line-height: 200%;">بسیاری از این مردمی که در صف سبد کالایی میایستند
اگر انتقادی هم داشته باشند با دیدگاه متفاوتی مطرح میکنند. این مردم به صف شده،
علاقهمند به دریافت بستههای حمایتی همچون سبد کالایی هستند و رفاه بیشتر را میطلبند.
در مقابل، منتقدان طرح سبد کالایی فقط کسانی نیستند که از صف دریافتکنندگان سبد
کالایی جا مانده و بهرغم پیگیری و تلاش، موفق به دریافت سبد کالایی نشدهاند،
بلکه گروهی از منتقدان، نگران شأن و کرامت مردم به صف شده، هستند. تجلی نیاز و فقر
مردم در صفهای طولانی، شاید غرور ملی قشر متوسط جامعه را نیز خدشهدار کرده است.
بسیاری از مردم دوست ندارند هموطنان هر چند نیازمند باشند به هر روشی نیاز خود را
فریاد کنند؛ چه در صف دریافت سیبزمینی، چه در صف دریافت سبد کالایی. اما در هر
حال این صفهای طولانی این واقعیت اقتصادی- اجتماعی را فریاد میکند که مردم برای
دریافت اندک اعانهای به صف میشوند. از ابتدای واریز یارانههای نقدی، صف
خودپرداز بانکها در روزهای ابتدایی واریز آنچنان شلوغ بود که نشان از نیاز جدی
مردم داشت و به گوش به زنگ بودن آنها تعبیر میشد. این روزها هم همین اتفاق به
نحوی دیگر جلوهگر شد. گروهی از مردم برای دریافت سبد کالایی صف بستهاند، اما صف
خودپرداز بانکها در روزهای بعد از واریز یارانه نقدی بهاندازه صفهای سبد کالایی
جلوهگر و حساسیتبرانگیز نبودهاند</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 8.5pt; line-height: 200%;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>. </span><span dir="LTR" style="font-size: 13.5pt; line-height: 200%;"><o:p></o:p></span></div>
<div dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 200%; margin: 0in 0in 0.0001pt; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-SA" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 8.5pt; line-height: 200%;">انتقادهای زیادی نسبت به اصل طرح و نحوه اجرای
سبد کالایی وارد شده است. بارزترین نقدی که مطرح شده انتقادی است که از بعد
اجتماعی متوجه کرامت افراد به صف شده در صفهای طولانی است؛ اما شاید بتوان گفت
مهمترین نقدی که بر این طرح وارد است اعلام زودهنگام و عجولانه ایده اولیه قبل از
بحث و تحلیل کارشناسان و تحلیلگران است و مهمترین آسیبی که میتوان در مورد این
طرح گوشزد کرد این است که باید مراقب بود توزیع سبد کالایی همچون یارانه نقدی یک
حکم لازمالاجرای همیشگی تلقی نشود.اگرچه این طرح شروع شده، اما منطقی است که بر
اصل و نحوه اجرای آن اصرار نداشته باشیم و بدون تعصب خاصی با بهرهگیری از تجربه
موجود درصورتیکه کارشناسان و سیاستگذاران ارزیابی مثبتی از این تجربه نداشته
باشند، میتوان در اجرای این سیاست حمایتی تجدیدنظر کرد</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 8.5pt; line-height: 200%;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>.</span><span dir="LTR" style="font-size: 13.5pt; line-height: 200%;"><o:p></o:p></span></div>
<div dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 200%; margin: 0in 0in 0.0001pt; unicode-bidi: embed;">
<br /></div>
<br />
</div>
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;"></span><br />
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-5827806155231664992014-03-23T20:07:00.003+04:302014-03-23T20:08:54.720+04:30پيامدهاي آينده نامطمئن صنعت برق<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<span style="font-size: x-small;">این یادداشت به عنوان <a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/news/782221/" target="_blank">سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد در تاریخ دهم بهمن 1392</a> منتشر شده است.</span><br />
<span style="font-size: x-small;"><br /></span>
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">وزیر نیرو، به عنوان مسوول وزارتخانهای که مسوول تامين انرژي برق پايدار و مطمئناست، از احتمال بروز خاموشی در سال آینده ابراز نگرانی کرده و تذکر داده در 2 سال اخیر، میزان سرمایهگذاریها در صنعت برق به شدت کاهش پیدا کرده است. این اظهار نگرانی مسبوق به سابقه است. پس از تصویب طرح تثبیت قیمتها در مجلس هفتم و حمایت دولت وقت از این طرح در سالهای 1385 و 1386، مسوولان ارشد وزارت نیرو تذکرات مشابهی را ارائه میکردند.</span><br style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;" /><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">در سال 1387، بحران خاموشيها چنان در فضاي کشور گسترش يافت که براي مدتي خاموشيهاي با برنامه در دستور کار شرکتهاي توزيع برق قرار گرفت. در آن زمان نیز معاون وقت وزير نيرو خاطرنشان کرده بود يکي از دلايل خاموشيها اين بوده که «افزايش حجم سرمايهگذاري متناسب با افزايش رشد مصرف نبوده است.» آن موقع دليل اين ناهماهنگي، عدم پرداخت مابهالتفاوت قيمت تمامشده برق و قيمت عرضه برق به مصرفکنندگان اعلام شد. شوکي که خاموشيهاي گسترده در تابستان سال 1387 به مسوولان وارد کرد منجر به اين تصميم شد که مابهالتفاوت قيمت تمامشده برق و قيمتي که به مصرفکنندگان عرضه ميشود به وزارت نيرو پرداخت شود. اين مابهالتفاوت همان يارانههايي بود که با پیگیری قانون هدفمندی یارانهها، بخشي از توان مديريتي کشور صرف حذف آن شده است. در گذشته، بارها مسوولان وزارت نيرو نسبت به فرآيند قيمتگذاري انرژي معترض بوده و هشدار دادهاند نگران پايداري شبکههاي برق هستند. وزیر نیرو گفتهاست: «در نیروگاههایی که خرید تضمینی میشود، هر کیلو وات ساعت برق 70 تومان خریداری شده و پس از احتساب هزینه انتقال و توزیع... بهطور متوسط، 430 ریال به مردم فروخته میشود و 166 ریال هم به سازمان هدفمندی یارانهها میدهد... این وزارتخانه تنها یکسوم هزینه انجام شده برق را از مردم دریافت میکند.» بالاترین مقام اجرایی مسوول تامین برق پایدار، هشدار داده احتمالا در صورت عدم دقت سیاستگذاران، تجربه تابستان 1387 تکرار خواهد شد و از این طریق ضربههای موثری به صنعت و اقتصاد کشور وارد میشود. با توجه به رشد اقتصادی منفی و بحرانهای متعدد اقتصادی در سالهای گذشته، اقتصاد با تنگناهای قابل توجهی مواجه بوده و ضروری است سیاستگذاران به هشدارهای وزیر نیرو توجه لازم داشته باشند.</span><br />
<div class="clearfix" style="background-color: white; border: 0px; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
</div>
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;"></span><div class="clearfix" style="background-color: white; border: 0px; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
</div>
<span style="background-color: white; text-align: justify;"><div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-73523828677717339562013-12-25T17:54:00.000+03:302014-03-23T20:02:29.299+04:30یارانه نقدی؛ یک «قانون» شکستخورده؟<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<span style="font-size: x-small;">این یادداشتم به عنوان<a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/news/775193/" target="_blank"> سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد در تاریخ چهارم دی ماه 1392</a> منتشر شده است.</span><br />
<br />
<div class="head-title" style="background-color: white; border: 0px; color: #666666; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; font-weight: bold; line-height: 22px; margin: 0px 0px 10px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/news/775193/" style="background-color: transparent; border: 0px; color: #023a81; font-family: BKoodakBold, helvetica, arial, sans-serif; font-size: 18px; font-weight: normal; line-height: 36px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">هدف از اجرای «قانون» هدفمندی یارانهها چه بوده است؟</a></div>
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">وزیر امور اقتصادی و دارایی گفته «دولت برای ادامه پرداخت یارانه نقدی به شکل فعلی پول ندارد.» به گفته آقای طیبنیا «دولت سالانه ۴۲ هزار میلیارد تومان یارانه نقدی میپردازد؛ در حالی که تنها ۲۸ هزار میلیارد تومان از طریق افزایش نرخ سوخت، افزایش درآمد داشته ... بر اساس قانون بودجه سال ۱۳۹۲ دولت تنها مجاز است نیمی از آن (یعنی ۱۴ هزار میلیارد تومان) را صرف پرداخت یارانه نقدی کند.» </span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">با چنین وصفی به چه دلیل باید به رویه واریز یارانه نقدی بهصورت ماهانه اصرار داشت؟ غالبا استدلالهای ذیل در دفاع از ادامه پرداخت یارانه نقدی مطرح میشود:</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">- مردم دخل و خرج خود را با یارانه نقدی تنظیم کردهاند.</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">- عدم ادامه پرداخت یارانه نقدی، تبعات سیاسی- اجتماعی نامطلوبی دارد.</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">- طراحی سیستمی به منظور پرداخت یارانه به بخشی از مردم بسیار مشکل است، بنابراين چارهای جز پرداخت یارانه نقدی به همه مردم نیست.</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">استدلالهایی که در دفاع از ادامه پرداخت یارانه نقدی مطرح میشود غالبا از جنس استدلالهای فوق است. این دلایل از جنس همان دلایلی است که باعث شد سالهای سال نسبت به تخصیص یارانه به حاملهای انرژی اصرار ورزیده شود. نتیجه ترس توام با لجبازی مجموعه سیاستگذاری کشور در آن سالها، گرفتار کردن اقتصاد کشور در یک دور باطل و همچنین افزایش بیرویه مصرف انرژی و آلودگی روزافزون و زیانبار محیط زیست بود. باید متذکر شویم که متاسفانه رویه مشابه در مورد اصرار بر پرداخت یارانه نقدی نیز در حال تکرار شدن است. </span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">هدف اصلی از پیگیری طرح موسوم به هدفمندی یارانهها، واقعی کردن قیمت انرژی بوده است. خندهدار است اگر تصور کنیم هدف اصلی از اجرای طرح هدفمندی یارانهها، واریز یارانه نقدی به صورت ثابت و ماهانه به حساب بانکی مردم بوده است! برای واقعی کردن قیمت انرژی و حذف یارانهها، در گذشته راهکارهایی ارايه شده بود و دولتهای هفتم و هشتم از طریق افزایش تدریجی قیمت حاملهای انرژی در حال حذف تدریجی یارانهها بودند. آن زمان بهرغم اینکه واقعی کردن قیمت انرژی بخش قابلتوجهی از راه را طی کرده بود، با تصویب طرح تثبیت قیمتها در مجلس هفتم متوقف شد. </span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">در سال 1389، طرح هدفمندی یارانهها با واریز مبالغی تحت عنوان یارانه نقدی کلید خورد و پس از آن با افزایش قیمت حاملهای انرژی ادامه یافت. بر اساس قانون مربوطه قرار بود: </span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">الف- قیمت فروش داخلی بنزین تا پایان برنامه پنجساله پنجم توسعه (سال 1394) کمتر از 90 درصد قیمت تحویل روی کشتی (فوب) در خلیج فارس نباشد (بر این اساس و با توجه به قیمت فوب خلیج فارس و نرخ ارز، باید قیمت هر لیتر بنزین چند برابر قیمت کنونی باشد! با توجه به این محاسبه، یارانه پرداختی فعلی دولت برای هر لیتر بنزین چندین برابر یارانه پرداختی در زمان قبل از اجرای قانون هدفمندی است.) </span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">ب- بر اساس قانون، میانگین قیمت فروش داخلی گاز طبیعی باید بهگونهای تعیین شود که به تدریج تا پایان برنامه پنجم توسعه، معادل حداقل 75 درصد متوسط قیمت گاز طبیعی صادراتی باشد. </span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">ج- بر اساس این قانون، میانگین قیمت فروش داخلی برق باید بهگونهای تعیین شود که به تدریج تا پایان برنامه پنجساله پنجم توسعه، معادل قیمت تمام شده آن باشد. </span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">وزیر نیرو گفته است: «قیمت تمام شده تولید برای هر کیلووات ساعت برق حدود 68 تومان است. وزارت نیرو تنها 43 تومان به طور متوسط از مشترکان دریافت میکند که حدود 17تومان از آن را به عنوان سهم هدفمندی یارانهها به ستاد مربوطه پرداخت میکند و عملا وزارت نیرو 26 تومان از مشترک برای فروش برق دریافت میکند که یک سوم هزینه میشود.» بر اساس گفتههای وزیر نیرو، قیمت کنونی برق فاصله زیادی با قیمت واقعی آن دارد. بهصورت خاص برای برخی از کاربریها همچون کاربری کشاورزی و صنعتی این فاصله بسیار زیاد است. </span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">بهعنوان جمعبندی این مقاله میتوان گفت: «قانون هدفمندی یارانهها» بهصورت کامل اجرا نشده و به نظر میرسد این «قانون» آنقدر بد اجرا شده که باید اقرار کرد شکست خورده است. غیر از این است که منابع کشور بیش از گذشته اتلاف شده؟ به چه دلیل باید بر پرداخت یارانه نقدی بهصورت ماهانه، ثابت و به عموم مردم اصرار داشت؟ با توجه به اینکه قانون هدفمندی یارانهها بهصورت کامل و در راستای اهداف تعریفشده اجرا نشده، سیاستگذاران الزاما باید توضیح دهند به چه دلیل موجه، علمی و قانونی بر استمرار واریز ماهانه یارانه نقدی اصرار دارند؟ آیا طرح جامع و حساب شدهای ارايه شده؟ اگر دلیل استمرار واریز یارانه نقدی (بدون مستند قانونی و توجیه علمی) صرفا گیر کردن در یک مخمصه پیچیده است باید تذکر داد این گرفتاری در گذشته در قالب پرداخت یارانه به مصرف انرژی باعث سردرگمی مسوولان بوده است. بنابراین ضروری است توجیه قانونی و علمی در ارتباط با تاکید بر پرداخت یارانه نقدی به صورت شفاف ارايه شود.</span><br />
<div class="clearfix" style="background-color: white; border: 0px; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
</div>
<div class="clearfix" style="background-color: white; border: 0px; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
</div>
<br />
<div>
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;"><br /></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-86863545754827183222013-12-19T22:06:00.000+03:302013-12-19T22:10:29.181+03:30تجربه اندوزی از مداخله در بازار<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<span style="background-color: white; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">این یادداشت به عنوان <a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/news/773203/" target="_blank">سرمقاله مورخ 24 آذر در روزنامه دنیای اقتصاد</a> منتشر شده است.</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">چندی پیش، رییس پلیس کشور در یک برنامه تلویزیونی خاطرنشان کرد دخالت پلیس درسال گذشته بهمنظور کنترل قیمت ارز تصمیم درستی نبوده است. اكنون با گذشت ماهها، لازم است با نگاه موشکافانهای این موضوع را بررسی کنیم. در ماههای گذشته، موضوع سیاستهای ارزی، مهمترین و چالشبرانگیزترین بحث اقتصادی کارشناسان و سیاستگذاران بوده است. بسیاری معتقدند نوسان شدید نرخ ارز در یکی دو سال گذشته اثرگذارترین اتفاق اقتصادی در ایران بوده است. سادهاندیشی است اگر این نوسانات مخرب را معلول عملکرد، اندیشه و سیاستهای سیاستگذاران ندانیم. کارشناسان اقتصادی با جدیت تحولات بازار ارز را رصد میکنند. موضعگیری برخی از سیاستگذاران بعضا این نگرانی را ایجاد میکند که شاید مجددا نابسامانیهای ارزی، اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار دهد. به همین منظور مرور تجربیات سالهای اخیر ضرورتی جدی است. این یادداشت به این منظور منتشر میشود که در شرایط آرامتر کنونی، فرصت تجزیه و تحلیل مناسبتری برای متولیان مربوطه فراهم شود. یکی از سیاستهایی که پس از بروز نوسانات ارزی پیگیری شد، ورود پلیس بهمنظور کنترل نرخ ارز بود. این اقدام امنیتی- پلیسی اگرچه برای چند روز باعث حضور کمتر دلالان ارز در خیابانها شد، اما باعث ایجاد هیجان بیشتر در متقاضیان ارز شد. در آن زمان پلیس از شناسایی دلالان بازار ارز و احتمال برخورد با آنها خبر داد. به جز پلیس، سایر سیاستگذاران به این ماجرا پیوستند.</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">در مهرماه 1391 سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از بررسی این مساله در جلسات این کمیسیون خبر داد و گفت: «طبق اطلاعات ما در حوزه ارز، مسائل امنیتی جدی مطرح است ... در این حوزه با اخلالگرانی روبهرو هستیم که اقداماتی برای ایجاد نشدن ثبات در بازار ارز انجام میدهند؛ این اخلالگران در افزایش نرخ ارز دست دارند و به دنبال بیثباتی بازار هستند.» در آن شرایط هیجان سیاستگذاران تا حدی گسترش یافته بود که معاون نظارتی بانک مرکزی نیز خواستار برخورد نیروی انتظامی با دلالان ارزی شد. </span><br />
<span style="background-color: white; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">این روزها از هیجاناتی که در سالهای 1390 و 1391 برای کنترل دستوری نرخ ایجاد شده بود، خبری نیست. در این شرایط رییس پلیس کشور خاطرنشان کرده است که دخالت پلیس بهمنظور کنترل قیمت ارز تصمیم درستی نبوده است. رییس پلیس کشور گفته: «در زمان بحران هر دستگاهی هر چه به ذهنش میرسد انجام میدهد تا مشکل حل شود. در آن زمان کمیتههایی با حضور کمیسیون اقتصادی دولت و بانک مرکزی تشکیل شد و ما در آنجا اعلام کردیم موافق نیستیم پلیس وارد بازار ارز شود؛ اما اگر هر تصمیمی گرفته شود به آن عمل میکنیم. آن مجموعه تصمیم گرفت که پلیس مداخله کند که متاسفانه اوضاع بدتر شد.» در واقع در آن زمان نیروی کارشناسی پلیس قادر به اقناع سیاستگذاران بهمنظور عدمپذیرش این ماموریت غیرممکن نبوده است. </span><br />
<span style="background-color: white; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; text-align: justify;">در هر حال، نه تنها نباید از این موضوع به سادگی گذشت، بلکه باید اقرار به اتلاف منابع کشور را برجسته کرد. متاسفانه حافظه تاریخی ما بسیار ضعیف است. بعید نیست ناگهان چند ماه یا چند سال بعد تکرار همین آزمون و خطا را تجربه کنیم. دستگاههای امنیتی و پلیس در جایگاه خود میتوانند عاملی موثر در تضمین امنیت اقتصادی و کاهش فساد باشند؛ اما این تصور که قدرت پلیس فراتر از سازوکارها و سیاستهای اقتصادی است، طی سالیان گذشته بهعنوان یک اندیشه غلط یکی از درگیریهای ذهنی سیاستگذاران کشور شده است. تحمیل هر ماموریت اشتباهی به عوامل دولتی؛ یعنی افزایش کسری بودجه دولت و این اقدام خود عاملی موثر در افزایش نرخ تورم است. بر این اساس از پلیس و دستگاههای مشابه دعوت میکنیم توانایی نیروی کارشناسی خود را در تفهیم سازوکارهای اقتصادی به مسوولان و سیاستگذاران توسعه دهند تا بتوانند با عدمپذیرش ماموریتهای غیرممکن از سرگرم شدن به ماموریتهای بیسرانجام و فرسودن نيروي ذهني و عملياتي فرماندهان و ماموران پلیس جلوگیری کنند.</span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-32867356877719521072013-09-16T10:34:00.003+04:302013-09-16T10:34:37.307+04:30امید به تدبیر برای بهبود وضعیت اینترنت<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif; font-size: x-small;">این <a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/news/751724/" target="_blank">یادداشت</a> را چند روز بعد از انتخابات ریاست جمهوری نوشتم که با مدتی تاخیر در تاریخ بیست و سوم شهریور 1392 در صفحه <a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/news/751724/" target="_blank">اندیشه روزنامه دنیای اقتصاد</a> منتشر شده است.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif; font-size: x-small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px;">رییس جمهور منتخب با شعار «تدبیر» با ایجاد روزنهای از «امید» انتظارات گستردهای را برای جبران مشکلات اقتصادی و اجتماعی ایجاد کرده است. انتظار جبران عقب ماندگی در رشد اقتصادی یکی از حداقل انتظارات معقولی است که به آن امیدواریم. به عنوان یک راهکار برای کمک به رشد اقتصادی، ضرروی است به بهبود وضعیت اینترنت به عنوان یکی از موضوعات مهمی که کمتر مورد توجه قرار گرفته است عنایت ویژهای به عمل آید.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; font-family: Tahoma; font-size: 12px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">رشد اقتصادی تحت تاثیر مجموعهای از عوامل همچون سرمایهگذاری و سرمایه انسانی است. مطالعات اقتصادی نشان میدهد کیفیت اینترنت از طریق افزایش بهره وریِ عوامل اصلی موثر بر رشد اقتصادی به تسریع در رشد اقتصادی کمک میکند. در سالهای گذشته، وضعیت اینترنت در ایران در فرآیندی فرسایشی یکی از عوامل ایجاد «ناامیدی» در بسیاری از جوانان، کارشناسان و فعالان اقتصادی بوده است. این موضوع را میتوان در راستای «فرار مغزها» به عنوان یکی از واقعیتهای تلخ اقتصاد ایران ارزیابی کرد. صندوق بینالمللی پول در گزارش سال ۲۰۰۹ خود اعلام کرد: ایران به لحاظ مهاجرت نخبگان، در میان ۹۱ کشور در حال توسعه جهان، مقام نخست را داراست. همچنین بنابر آمار منتشر شده توسط مرکز پژوهشهای مجلس، شصت هزار نفر از ایرانیانی که در سال ۱۳۸۹ مهاجرت کردهاند در زمره مهاجران نخبه دستهبندی میشوند. برای مثال، میتوان به خیلعظیمی از کارشناسان متخصص نرمافزار اشاره کرد که یا رفتهاند یا چمدان بسته برای صدور ویزای مهاجرت به آمریکا، استرالیا، کانادا، مالزی و سایر کشورها چشم انتظارند. این موضوع وقتی خودنمایی میکند که تمایل داشته باشید برای تولید یا توسعه یک نرمافزار کاربردی نسبت به تشکیل یک تیم نرمافزاری اقدام کنید. بعضا فعالان اقتصادی گلهمندند که کارشناسان متخصص در این حوزه چندان تمایلی برای همکاری بلندمدت بروز نمیدهند، چون در جستوجوی فرصت برای مهاجرت هستند. از دلایل مهاجرت که میپرسید قطعا به سرعت اینترنت اشاره میکنند. </span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; font-family: Tahoma; font-size: 11px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; font-size: 12px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">ایران بالقوه میتواند محلی برای صدور خدمات نرمافزاری به سرتاسر دنیا باشد. میتوان طی سالهای آینده یک جنبش نرمافزاری در ایران ایجاد کرد و از این طریق نه تنها جلوی فرار مغزها را گرفت که مغزها را امیدوار به شرایط بهتر برای توسعه و پیشرفت کرد. یک مهندس نرمافزار در اتاق شخصی خود با سرمایهای مختصر میتواند به اندازه یک کارگاه چند هزار متری با تولید محصولات نرمافزاری به تولید ملی بیفزاید. اما متاسفانه کیفیت اینترنت در ایران در حدی است که همین مهندس نرمافزار وقت مفید خود را برای باز کردن صندوق پستی خود در جی میل یا یکی از صفحات شبکههای اجتماعی تلف میکند. بعضا کیفیت اینترنت در ایران چنان مایوس کننده میشود که به راحتی باور میکنیم که قیمت اینترنت در ایران گرانترین قیمت ممکن در دنیا به نسبت سرعت و کیفیت و حجم دانلود است.</span></span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; font-family: Tahoma; font-size: 11px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; font-size: 12px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">کاربران اینترنت در ایران نه تنها از فیلترینگ اعمال شده توسط نهادهای دولتی، بلکه همزمان از فیلترینگ اعمال شده به دلیل تحریمها عذاب میکشند. گویا عدهای برای بازی کردن با روان کاربران اینترنت در ایران همت کردهاند. پدیده تجارت الکترونیک که میتواند یکی از ابزارهای موثر در رشد اقتصادی کشور باشد با حرکتی فرسایشی اسیر تنگنظریها شده است. اگر به توسعه اقتصادی که از این طریق ایجاد میشود توجه داشته باشیم به مرور تنگنظریها کمرنگ میشوند. براساس گزارشهای منتشر شده، میانگین سرعت اینترنت ایران در مقایسه با کشورهای همسایه، به جز افغانستان، کمترین مقدار را به خود اختصاص داده است. در حالی که تعداد کاربران اینترنت پرسرعت در ایران در جایگاه 28 بین کشورهای جهان قرار دارد؛ طبق آخرين نموداري كه از سوي سايت «نت ايندكس» منتشر شده جايگاه ايران به لحاظ متوسط سرعت دانلود اينترنت خانگي از ميان 186 كشور جهان در جايگاه 168 جهان قرار دارد. در اين نمودار، كشور بورکینافاسو در جايگاه آخر قرار گرفته است و متاسفانه ایران نیز در سالهای گذشته در انتهای جدول خودنمایی میکرده است.</span></span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #333333; font-family: Tahoma, Helvetica, Arial, Geneva, sans-serif; font-size: 11px; line-height: 22px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; font-family: Tahoma; font-size: 11px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><span style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; font-size: 12px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">خلاصه اینکه، به تدبیری موثر برای بهبود وضعیت اینترنت امیدواریم.</span></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-3043274808362483282013-09-04T08:42:00.003+04:302013-09-04T12:41:43.914+04:30قیمت واقعی ارز چقدر است؟<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 150%; margin-bottom: .0001pt; margin: 0in; text-align: justify; unicode-bidi: embed;">
<span dir="LTR" style="background: white; color: #333333; font-family: "Times","serif"; font-size: 13.5pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-family: "B Nazanin";"><br />
</span><span style="font-size: x-small;"><span lang="AR-SA" style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; color: #333333; font-family: 'B Nazanin'; line-height: 150%;">در</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span class="apple-converted-space"><span dir="LTR" style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; color: #333333; font-family: Times, serif; line-height: 150%;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span> </span></span><span dir="LTR" style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; color: #333333; font-family: Times, serif; line-height: 150%;"><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "B Nazanin";"><a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/news/736498/" target="_blank">سرمقاله امروز روزنامه دنیای اقتصاد</a></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span class="apple-converted-space"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span> </span></span><span lang="AR-SA" style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; color: #333333; font-family: 'B Nazanin'; line-height: 150%;">با طرح این سوال که "قیمت واقعی ارز چقدر است" پاسح
داده ام : "قیمت واقعی ارز همین قیمتی است که امروز و همین لحظه در بازارها
توسط دلالان ارز مطرح میشود</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; color: #333333; font-family: Times, serif; line-height: 150%;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>."</span></span><span dir="LTR" style="font-size: 13.5pt; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></div>
<div dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0.0001pt; text-align: justify; unicode-bidi: embed;">
<br /></div>
<div dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 150%; margin: 0in 0in 0.0001pt; text-align: justify; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-SA" style="background: white; color: #333333; font-family: "B Nazanin"; font-size: 13.5pt; line-height: 150%; mso-ascii-font-family: Times; mso-hansi-font-family: Times;">کارشناسان
اقتصادی به وفور با این سوال مواجه میشوند که قیمت واقعی ارز</span><span lang="AR-SA" style="background: white; color: #333333; font-size: 13.5pt; line-height: 150%;"> </span><span lang="AR-SA" style="background: white; color: #333333; font-family: "B Nazanin"; font-size: 13.5pt; line-height: 150%; mso-ascii-font-family: Times; mso-hansi-font-family: Times;">چقدر است؟ افرادی که قصد دارند به منظور سرمایهگذاری
به بازار ارزهای خارجی مراجعه کنند دوست دارند بدانند آیا قیمت واقعی ارز بیشتر یا
کمتر از قیمت کنونی است؟ بعضی از پرسشکنندگان همان نگاهی را که در مورد قیمت
بنزین دارند در ذهن خود پرورش میدهند. بنزین در صورت عدم دخالتهای دولتی در
قیمتی بسیار بالاتر فروخته خواهد شد و در بازار آزاد قیمت بنزین بیش از قیمت تعیین
شده توسط دولت است. با همین نگرش بسیاری میپرسند قیمت واقعی ارزهای خارجی مثلا قیمت
واقعی دلار آمریکا چقدر است؟ در سالهای 1389 و 1390 به وفور این سوال در رسانهها
مطرح میشد که قیمت واقعی ارز چقدر است؟ آن زمان، خرید هر دلار با قیمتی در حدود
هزار تومان امکانپذیر بود. بسیاری به ارزان بودن ارز انتقاد داشتند و با این نگرش
که قیمت تعیینشده قیمت مطلوبی برای کنترل واردات و حمایت از تولید داخلی نیست با
پیشنهاد افزایش قیمت ارز به مفهومی همچون قیمت واقعی ارز اشاره میکردند.
پیشنهاددهندگان افزایش نرخ ارز به این مفهوم اشاره میکردند که نرخ واقعی ارز،
نرخی است که با توجه به نسبت تورم داخلی به خارجی تعدیل میشود. در روزهای اخیر و
پس از اعلام احتمال مداخله نظامی غرب در سوریه، قیمت ارز کمی افزایش یافت و چهبسا
در روزهای آینده نیز در صورت تداوم تنشها در منطقه، روند نوسانات قیمت ارز ادامه
پیدا کند. این نوسانات و همچنین بحثهای دیگری که در مورد سیاستهای پولی و
اقتصادی مطرح میشود، باعث شده که باز هم این سوال از کارشناسان اقتصادی پرسیده
شود که قیمت واقعی ارز چقدر است؟ </span><br />
<span lang="AR-SA" style="background: white; color: #333333; font-family: "B Nazanin"; font-size: 13.5pt; line-height: 150%; mso-ascii-font-family: Times; mso-hansi-font-family: Times;">قیمت واقعی ارزهای خارجی قیمتی است که در بازار
آزاد برحسب کمیابی واقعی منابع نسبت به تقاضا تعیین میشود. بر این اساس، قیمت
واقعی ارز همان قیمتی است که روزانه و لحظه به لحظه مشاهده میشود</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="background: white; color: #333333; font-family: "Times","serif"; font-size: 13.5pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-family: "B Nazanin";"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>. </span><span lang="AR-SA" style="background: white; color: #333333; font-family: "B Nazanin"; font-size: 13.5pt; line-height: 150%; mso-ascii-font-family: Times; mso-hansi-font-family: Times;">اگر قیمت دلار آمریکا امروز 3000 تومان است این قیمت واقعی دلار
است و اگر قیمت 3200 تومان شد این قیمت نیز قیمت واقعی است. با این حال، این قیمت
واقعی که در بازار تعیین شده (بازاری که در یک سمت آن عرضهکننده بزرگی به نام
بانک مرکزی حضور دارد) شاید قیمت مطلوب نباشد.</span><span lang="AR-SA" style="background: white; color: #333333; font-size: 13.5pt; line-height: 150%;"> </span><span lang="AR-SA" style="background: white; color: #333333; font-family: "B Nazanin"; font-size: 13.5pt; line-height: 150%; mso-ascii-font-family: Times; mso-hansi-font-family: Times;"> پس از شکل گرفتن سیستمهای ارزی شناور در اوایل دهه 1970 میلادی،
دولتها (بانکهای مرکزی) در عمل به موثرترین تصمیمسازان در بازارهای پولی و ارزی
تبدیل شدند. باید خاطرنشان کرد در شرایطی که بخش عمده عرضه پول در اختیار دولتها
(بانکهای مرکزی) است، سخن گفتن از بازار آزاد پول و ارز، مفهومی متفاوت از بازار
آزاد کالاها و خدمات است. با</span><span lang="AR-SA" style="background: white; color: #333333; font-size: 13.5pt; line-height: 150%;"> </span><span lang="AR-SA" style="background: white; color: #333333; font-family: "B Nazanin"; font-size: 13.5pt; line-height: 150%; mso-ascii-font-family: Times; mso-hansi-font-family: Times;"> توجه به این نکته
میتوان گفت با اینکه بازار پول متاثر از عملکرد بخش غیردولتی و علیالخصوص بخش بازرگانی
است و سمت تقاضا مستقل از اراده دولت و بانک مرکزی تاثیر میپذیرد، اما در واقع
قیمت تعادلی ارز به علت کنترل دائمی بانک مرکزی در طرف عرضه، متفاوت با قیمتهای
تعادلی در دیگر بازارها است. با این وصف، این تصور که قیمت واقعی ارز چیزی جز قیمت
کنونی آن است، راهگشا نیست. میتوان از نرخ مطلوب ارز سخن گفت، اما گسترش مفهوم
ساختگی نرخ واقعی ارز در ذهن مردم به جای نرخ مطلوب اقدام شایستهای نیست. قیمت
واقعی ارز همین قیمتی است که امروز و همین لحظه در بازارها توسط دلالان ارز مطرح
میشود. سیاستگذاران پولی شاید بتوانند با سیاستها قیمت را بالا و پایین کنند،
اما در واقع قیمت واقعی در بازار و توسط دلالان ارز لحظه به لحظه اعلام میشود.
سیاستگذاران اگر قیمتی را به عنوان قیمت مطلوب ارز (کمتر یا بیشتر از نرخ کنونی)
در نظر داشته باشند، باید تلاش کنند سیاستهایی را اجرا کنند که دلالان در بازار
ارز بلندگوی قیمت مطلوبشان بشوند. متاسفانه این کار بسیار مشکل شده است</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="background: white; color: #333333; font-family: "Times","serif"; font-size: 13.5pt; line-height: 150%; mso-bidi-font-family: "B Nazanin";"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>. </span><span dir="LTR" style="font-size: 13.5pt; line-height: 150%;"><o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 150%; text-align: justify; unicode-bidi: embed;">
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-72107122903719039992013-08-29T15:57:00.002+04:302013-08-29T19:53:55.123+04:30تجربه خرید و حق مالکیت<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif; font-size: x-small;">این <a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/news/747180/" target="_blank">یاددشت</a> کوتاه به پیشنهاد دوستان همکار در روزنامه در ضمیمه پایان هفته دنیای اقتصاد در کنار خاطراتی از سایر نویسندگان در تاریخ 24 مرداد 1392 منتشر شده است.</span><br />
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><br /></span>
<br />
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #333333; line-height: 22px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">معمولا در ایران وقتی برای خرید به فروشگاهی مراجعه میکنیم، به قیمت ثبتشده روی کالا که معمولا توسط تولیدکننده تعیین شده، توجه خاصی داریم، مثلا وقتی قیمت ثبتشده روی یک بیسکوییت هزار تومان است، انتظار نداریم فروشنده عددی بالاتر از این مبلغ را پیشنهاد کند. اگر چنین اتفاقی بیفتد؛ یعنی فروشنده قیمت بیشتری مطرح کند، به خود حق اعتراض میدهیم، حتی قانونا این حق را برای خود قائل هستیم که با ارگان دولتی متصدی مبارزه با گرانفروشی تماس بگیریم و از فرد گرانفروش شکایت کنیم. مامور مبارزه با گرانفروشی هم قانونا اجازه دارد فروشنده را مجازات کند. ما نسبت به این موضوع مطلع هستیم و اگر حوصله داشته باشیم، حق داریم قانونا موضوع گرانفروشی را پیگیری کنیم. اگر مامور مبارزه با گرانفروشی وظیفه خود (یعنی مجازات گرانفروش متخلف) را به خوبی انجام ندهد، از نظر ما قانونا فسادی رخ داده و مراجع قانونی موظف به مبارزه با این فساد تعریف شده توسط قانونگذار هستند. این حق قانونی برای بسیاری از مردم ما اصلی بدیهی و خدشهناپذیر است. بسیاری از ما باور قاطع داریم که دولت موظف به مراقبت از قیمت کالاهای ضروری و نظارت قاطع بر قیمتهای تعیین شده است. به ندرت خود را با این سوال مواجه میکنیم که آیا فروشنده یک کالا در یک فروشگاه همزمان مالک آن کالا نیست؟ مردم ما معمولا تعیین قیمت و تاکید بر نظارت دولت بر تعیین قیمت را مغایر با حق مالکیت نمیدانند.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #333333; line-height: 22px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">تجربه من از خرید در مالزی این است که تولیدکننده تعیینکننده قیمت برای مصرفکننده نیست. فروشنده خود تشخیص میدهد که کالای خود را به چه مبلغی بفروشد. خریداران هم برای خود حقی برای اعتراض به گرانفروش قائل نیستند. گویا اساسا مفهوم گرانفروش برای مردم آنجا مفهومی تعریف ناشده است. </span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; color: #333333; line-height: 22px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">اگر به مالزی مسافرت کرده باشید و خرید در بازارهای آنجا را تجربه کرده باشید، احتمالا به کرات با نمونههایی از این موضوع مواجه شدهاید، مثلا یک بطری آب کوچک، در داخل یک «مرکز خرید» (Shopping center)، با قیمتهایی با اختلاف فاحش فروخته میشود، مثلا در یک مکان موقع خرید یک بطری آب خیلی متوجه تفاوت کیفیت یک بطری نیملیتری آب که از «مکدونالد» یا از یک شرکت مالزیایی خریدهایم نمیشویم، اما میبینیم که بطری آب نیم لیتری شرکت مالزیایی، به قیمت کمتر از نصف قیمت همان بطری آب را با مارک «مکدونالد» میفروشد. مردمانی که در آن مکان احساس تشنگی میکنند، هرگز حق اعتراض به مکدونالد را در ذهن خود پرورش نمیدهند، اما حق انتخاب دارند. با تجربه خرید در مالزی میتوان دريافت که مردم مالزی پیشنهاد قیمت را حق مالک (فروشنده) میدانند نه حق غیرمالک (خریدار). فروشنده، مالک کالا است و مشتری به جای حق اعتراض به مالک آن کالا، حق انتخاب دارد، حق انتخاب فروشنده و در واقع خرید از فروشندهای دیگر.</span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-77021724901369191332013-08-29T15:54:00.001+04:302013-08-30T22:55:39.159+04:30کلاف پیچیده یارانهها در دولت بعد<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif; font-size: x-small;">این<a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/news/739319/" target="_blank"> یادداشت</a>م در تاریخ 22 تیرماه نود دو در صفحه اندیشه روزنامه دنیای اقتصاد منتشر شد.</span></div>
<div style="text-align: right;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><br /></span></div>
<div style="text-align: right;">
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: Times, 'Times New Roman', serif; line-height: 22px; text-align: justify;">در هفتههای قبل از شروع تبلیغات انتخاباتی این احتمال مطرح میشد که شاید نامزدهای انتخاباتی به سمت و سوی وعده پرداخت یارانه نقدی بیشتر تحریک شده و در یک مسابقه ناخواسته برای پرداخت یارانه نقدی با مبالغ بالاتر رقابت کنند. با توجه به تاخیر مسالهساز در ارائه لایحه بودجه سال جاری و متعاقب آن تصویب دیرهنگام بودجه تا مدتی مبلغ یارانه نقدی برای سال جاری تقریبا نامشخص بود. نهایتا در دوم خردادماه، در خبرها آمد که یارانه 45 هزار و 500 تومانی خانوارها مطابق روال سابق پرداخت خواهد شد. </span></div>
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;"><div style="text-align: right;">
<span style="background-color: white; color: #333333; line-height: 22px; text-align: justify;">اما خیلی سریع (در تاریخ نهم خرداد ماه) خبر جدیدی رسید که یارانه نقدي دهکهای بالا به دهکهای پایین درآمدی اختصاص مییابد. ظاهرا هنوز مبلغ یارانه نقدی برای ماههای آینده مبهم است. برای خروج از این ابهام، سیاستگذاران باید نظر صریح خود را در پاسخ به این سوال تشریح کنند که اساسا به چه دلیل باید پرداخت یارانه نقدی ادامه داده شود؟ برای پاسخ دادن به این سوال در ابتدا باید به این سوال مهمتر پاسخ داد که به چه دلیل پرداخت یارانههای نقدی شروع شد؟ آیا قرار است پرداخت یارانه نقدی تا همیشه ادامه یابد؟ </span></div>
<span style="background-color: white; color: #333333; line-height: 22px; text-align: justify;"><div style="text-align: justify;">
سياستهاي اقتصادي به طور معمول به منظور پيگيري اهدافی مدون و مشخص پیگیری ميشود. حجم انبوهی از بودجه دولتی که در سالهای گذشته به حاملهای انرژی و سایر اقلام اختصاص یافته، مشکلات قابل توجهی را بر اقتصاد تحمیل کرده است. هدف از اجراي طرح هدفمندي يارانهها، کاهش و نهایتا حذف این یارانهها به منظور تغییر حرکت کلی اقتصاد بوده است. به عبارت دیگر هدف از اجرای این طرح، تغيير جهت يارانهها به سمت استفاده هدفمند از يارانهها بوده است. یکی از دلایل مهم پیگیری این طرح، مصرف بالاي حاملهاي انرژي توسط هموطنان ایرانی است. مصرف انرژی در ايران بسیار بيشتر از استانداردهاي جهاني و بسیار دردسرساز است. این پدیده موجب شده تا سياستگذاران در اقدامي مناسب و لازم، تصميم به افزايش قيمت حاملهاي انرژي بگیرند و برای حذف تدریجی یارانهها اقدام کنند. بنابراين یکی از اهداف بسیار مهم و منطقی از اجرای طرح هدفمندی یارانهها، كاهش مصرف انرژی بوده است. سیاستگذاران به نتیجه رسیدند یکی از اجزای جذاب و لاینفک طرح هدفمندی یارانهها را پرداخت مبالغی تحت عنوان یارانه نقدی به سرپرست خانوارها در نظر بگیرند. از نظر سیاستگذاران، این پرداختها باعث همکاری بیشتر مردم با سیاستگذاران بوده است. در واقع اعطاي يارانه نقدي به مردم بهمنظور تسهیل طرح هدفمندي يارانهها پيگيري شد تا مردم بتوانند از مبالغ پرداختشده بنابر سليقه خود استفاده كنند. </div>
</span><span style="background-color: white; color: #333333; line-height: 22px; text-align: justify;"><div style="text-align: justify;">
آیا اهداف فوق محقق شده است؟ به نظر نمیرسد اهداف فوق محقق شده باشد. با این وصف تاکید بر ادامه دادن پرداخت یارانه نقدی چه دلیلی دارد؟ در یکی دو سال اخیر نرخ ارز، قیمت اقلام ضروری، اتومبیل، لوازم خانگی و ... تا دو سه برابر افزایش قیمت داشته است. اما قیمت حاملهای انرژی ثابت بوده است. حتی میتوان گفت قیمت حاملهای انرژی با توجه به تورم تحمیل شده در یکی دو سال گذشته، نسبت به دوران قبل از اجرای طرح هدفمندی، ارزانتر هم شده است. متاسفانه مصرف انرژی نیز کاهش نیافته است؛ در حالی که پیک مصرف برق کشور در روز 25 خرداد ماه سال گذشته 38 هزار و 314 مگاوات گزارش شده بود، پیک مصرف برق در روز مشابه سال جاری برای نخستین بار از مرز 40 هزار مگاوات فراتر رفته است. این افزایش مصرف برای سایر حاملهای انرژی نیز محتمل است.</div>
</span><span style="background-color: white; color: #333333; line-height: 22px; text-align: justify;"><div style="text-align: justify;">
احتمالا سیاستگذاران برای این سوال پاسخی دارند که اگر قرار است مصرف روزافزون انرژی ادامه یابد و هنوز حجم انبوهي از يارانهها صرف بنزین، برق، آب و ساير حاملهاي انرژي شود چه دليلي براي استمرار يارانهها به صورت نقدي وجود دارد؟</div>
</span></span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-58841505841689163932013-05-27T09:43:00.002+04:302013-05-27T09:59:39.543+04:30کنترل نرخ ارز، شمشیری دولبه<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<br />
<h1 class="page-title" style="background-color: white; background-image: url(http://donya-e-eqtesad.com.css.1c-bitrix-cdn.ru/bitrix/templates/den/images/icons/ribbon.png); background-position: 100% 50%; background-repeat: no-repeat no-repeat; border: 0px; color: #2080b3; font-weight: normal; line-height: 36px; margin: 0px 0px 20px; outline: 0px; padding: 0px 30px 0px 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; direction: rtl; line-height: 27pt; margin-bottom: 0.0001pt; unicode-bidi: embed; vertical-align: baseline;">
<span lang="AR-SA" style="color: #333333; font-family: Georgia, Times New Roman, serif; font-size: x-small; line-height: 115%;">این یادداشت به عنوان <a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/news/723826/" target="_blank">سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد در تاریخ ششم خرداد 92</a> منتشر شده است.</span><br />
<div style="font-family: BKoodakBold, helvetica, arial, sans-serif; font-size: 18px;">
<span lang="AR-SA" style="color: #333333; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: 8.5pt; line-height: 115%;"></span><br />
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-SA" style="color: #333333; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: 8.5pt; line-height: 115%;"><span lang="AR-SA" style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; font-family: 'B Nazanin'; font-size: 12pt;">نامزدهای ریاست جمهوری چه برنامهای برای
بازگرداندن ارز تک نرخی طراحی کردهاند؟ کدام نامزد به وجود ارز چند نرخی علاقه
مند و کدام نامزد برای بازگشت به ارز تک نرخی همت خواهد کرد؟ به زودی نامزدهای
انتخابات ریاستجمهوری به سوالات مربوط به نرخ ارز پاسخ خواهند داد. این پاسخها
تاثیر مهمی در شرایط اقتصادی کشور خواهد داشت. احتمالا برخی از نامزدها با طرح
پیشنهاد کاهش نرخ ارز، برای جذب رای دهندگان تلاش خواهند کرد. شاید بعضا این ایده
مطرح شود که با تلاش برای کاهش نرخ ارز میتوان نرخ تورم را کنترل کرد. با چنین
وصفی نامزدی که چنین شعاری را مطرح کند احتمالا مجبور خواهد بود از ارز چند نرخی
حمایت کند.</span><span lang="AR-SA" style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="AR-SA" style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; font-family: 'B Nazanin'; font-size: 12pt;">لازم است برای شفاف شدن بیشتر اوضاع، خاطرات مربوط
به نرخ ارز را مرور کرد. در اوایل سال 1390 میشد دلار حدود هزار تومانی خریداری کرد؛
اما نرخ ارز طی کمتر از دو سال به مرور تا حدود چهار برابر قیمت مذکور افزایش
یافت. همزمان با افزایش تدریجی نرخ ارز، رییس دولت و رییس بانک مرکزی بارها بر
تلاش برای کاهش نرخ ارز تاکید میکردند. هنوز هم تاکید بر کاهش نرخ ارز توسط
مسوولان و سیاستگذاران تکرار میشود</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; font-size: 12pt;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>.<o:p></o:p></span></span></div>
<span lang="AR-SA" style="color: #333333; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: 8.5pt; line-height: 115%;">
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; unicode-bidi: embed;">
<span dir="LTR" style="font-size: 12pt;"><br />
</span><span lang="AR-SA" style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; font-family: 'B Nazanin'; font-size: 12pt;">در سالهای گذشته و
بهخصوص قبل از جهش نرخ ارز، کارشناسان اقتصادی نیز نظرات موافق یا مخالف خود را
بارها اعلام کردهاند. در شرایط اقتصادی پنج شش سال گذشته، اقتصاددانان غالبا
مدافع تقويت پول ملي يا تثبيت نرخ ارز نبودهاند. با اين استدلال كه با توجه به
تفاوت قابل توجه در تورم داخلي و تورم خارجي، واردات افزايش چشمگيري يافته و با
توجه به آسيبي كه از اين پديده به توليدكنندگان داخلي وارد ميشود، لازم است
دستگاه تصميمگيرنده با افزايش نرخ ارز، سياستهاي حمايتي خود را از توليدكنندگان
داخلي تقويت كند. این گروه از کارشناسان تذکر میدادند که ثابت نگه داشتن نرخ ارز
یعنی حمایت از تولیدکننده خارجی و در نتیجه توصیه میکردند دست از حمایت از
تولیدکننده خارجی بردارید. به عبارت دیگر به این موضوع اشاره میکردند که مساله
اصلی بازار ارز، سیگنال درست به مصرفکننده، تولیدکننده، واردکننده و صادرکننده
است. توصيهكنندگان به افزايش نرخ ارز، معتقد بودند میتوان همان سياستي را پيگيري
كرد كه چين اجرا ميكند. چين با جلوگيري از افزايش ارزش پول ملي خود به
توليدكنندگان و صادركنندگان چيني كمك كرده و از اين طريق در رقابت با اقتصاد ساير
كشورها مخصوصا اقتصاد كشورهاي غربي موفق عمل کرده است</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; font-size: 12pt;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>.</span><span dir="LTR" style="font-size: 12pt;"><br />
</span><span lang="AR-SA" style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; font-family: 'B Nazanin'; font-size: 12pt;">از طرف دیگر
مدافعان تثبيت يا حتي كاهش نرخ ارز هرچند اندک بودند، اما نظرات خود را گهگاه
اعلام میکردند، اما حضور چشمگير مخالفان افزايش نرخ ارز وقتي اتفاق افتاد كه جهشي
در افزايش نرخ ارز (در اواخر تابستان 1389) ظهور كرد. در آن زمان رييس بانك مركزي
سياست رسمي كشور را تلاش براي ثابت نگه داشتن نرخ ارز اعلام كرد. فراتر از اين،
رییسجمهور در يك برنامه تلويزيوني به تلاش دولت براي كاهش نرخ ارز اشاره كرد. ميتوان
گفت مهمترين استدلالي كه توسط مخالفان افزايش نرخ ارز ارائه شده اين نكته بود كه
با توجه به اينكه توليدكنندگان از ارز براي تامين برخي از مواد اوليه و كالاهاي
واسطهاي همچون ماشين آلات استفاده ميكنند، افزايش نرخ ارز ميتواند به ضرر
توليدكنندگان داخلی تمام شده و از اين طريق قيمت تمام شده محصولات داخلي نيز
افزايش يابد. در واقع مخالفان افزایش نرخ ارز غالبا نگران تورم بودهاند. </span><span dir="LTR" style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; font-size: 12pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; margin-bottom: 0.0001pt; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-SA" style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; font-family: 'B Nazanin'; font-size: 12pt;">در ابتدای این یادداشت به این بحث اشاره شد که
نامزدهای ریاستجمهوری چه پیشنهادی را به عنوان سیاست ارزی مطرح خواهند کرد؟ آیا
تاکید بر کاهش نرخ ارز به منظور کنترل تورم پیشنهاد درستی است؟</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; font-size: 12pt;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span> </span><span dir="LTR" style="font-size: 12pt;"><br />
</span><span lang="AR-SA" style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; font-family: 'B Nazanin'; font-size: 12pt;">پس از جهش نرخ ارز،
تورم مهارگسیختهای که در یکی دو سال گذشته متعاقب جهشهای مکرر در نرخ ارز اتفاق
افتاد این ذهنیت را که افزایش نرخ ارز یکی از دلایل اصلی این تورم است را تقویت
کرده است. بسیاری از کارشناسان قبول ندارند که بخش قابل توجهی از تورم فعلی ناشی
از افزایش نرخ ارز بوده است. با این وصف، با این فرض که جهش در نرخ ارز باعث ایجاد
تورم بوده و این تورم به عنوان بزرگترین اثر منفی جهش نرخ ارز به شمار میآید، میتوان
نتیجه گرفت که افزایش نرخ ارز اثر منفی خود را محقق کرده است. باید این سوال را
مطرح کرد که با فرض صحت این ادعا، آیا تلاش برای کاهش نرخ ارز میتواند اثر منفی
محقق شده را جبران کند؟ به عبارت دیگر اگر تلاش شود که نرخ ارز در بازار مثلا به
عدد 2500 تومان كاهش يابد آيا تورم اتفاق افتاده در یک سال گذشته جبران شده و قیمتها
به قیمتهای سال گذشته برمیگردد؟ اگر جواب به این سوال منفی باشد به چه دلیل
سیاست کاهش نرخ ارز پیشنهاد میشود؟ اثرات منفی افزایش نرخ ارز محقق شده و قابل
برگشت نیست. آیا الان فرصت خوبی برای پیگیری اثرات مثبت این اتفاق نیست؟ اثر مثبتی
که از نرخ ارز کنونی میتوان انتظار داشت رقابتپذیر شدن تولید داخلی در مقابل
کالاهای واراداتی است. مجبوریم صبور باشیم و منتظر اثرات مثبت این اتفاق باشیم.
طرح شعارهایی مبنی بر کاهش نرخ ارز همچون شمشیر دو لبه است. اگر نامزد ریاستجمهوری
چنین قولی بدهد و قصد عمل کردن داشته باشد، دچار چالشهای زیادی خواهد شد. بهتر
است اگر نامزدهای ریاستجمهوری شرایط را برای ارائه پیشنهاد صحیح مهیا نمیبینند،
حداقل سیاست اشتباهی را در مورد نرخ ارز پیشنهاد نکنند</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; font-size: 12pt;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>.</span><span dir="LTR" style="font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "B Nazanin";"><o:p></o:p></span></div>
</span></div>
<div style="font-family: BKoodakBold, helvetica, arial, sans-serif; font-size: 18px;">
<span lang="AR-SA" style="color: #333333; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: 8.5pt; line-height: 115%;"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: normal; unicode-bidi: embed;">
<br /></div>
<span lang="AR-SA" style="color: #333333; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: 8.5pt; line-height: 115%;">
</span>
<span lang="AR-SA" style="color: #333333; font-family: Tahoma, sans-serif; font-size: 8.5pt; line-height: 115%;">
</span>
<br />
<div style="font-family: BKoodakBold, helvetica, arial, sans-serif; font-size: 18px;">
</div>
</div>
</h1>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-91461746208833825492013-05-20T00:07:00.001+04:302013-05-20T00:07:06.644+04:30انتخابات و ركود فعاليتها، چرا؟<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<br />
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 18px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="color: #003366; font-size: 9pt; text-align: right;">این یادداشت به عنوان سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد در تاریخ بیست و سه اردیبهشت 1392 منتشر شده است.</span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 18px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="color: #003366; font-size: 9pt; text-align: right;"><br /></span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 18px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="font-size: 9pt; text-align: right;">چند روز پیش برای شروع مذاکره در مورد یک پروژه اجرایی با کارشناسی در شهرداری در یکی از استانهاي مرکز کشور تماس گرفتیم. کارشناس مربوطه ادامه مذاکره را به بعد از انتخابات موکول کرد.</span><span style="font-size: 9pt; text-align: right;"> </span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 18px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<table align="left" border="0" bordercolor="#111111" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border-collapse: collapse; width: 150px;"><tbody>
<tr><td width="100%"></td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 18px; margin-left: 5px; margin-right: 5px;">
<span style="color: black;">انتخابات شوراها و ریاست جمهوری در نیمه دوم خرداد ماه برگزار ميشود. رییس دولت تعیین خواهد شد و وزیران را به مجلس پیشنهاد خواهد کرد. چندین ماه زمان برای تعیین وزیران و مدیران لازم است. شوراها قرار است شهرداران را تعیین کنند و تعیین شهرداران و قبول مسوولیت شهرداران جدید نیز چند ماه زمان نیاز دارد. در خوشبینانه ترین حالت در اوایل نیمه دوم سال، تغییرمسوولیتها عملی خواهد شد. طرح این سوال عجیب نیست که به چه دلیل انتخابات، بهانهاي برای تعطیلی یا تعویق کارها است؟ ماشین اجرایی نظام اداری در سازمانها دارای ابزارهای چهارگانه شامل قوانین و مقررات، ساختار تشکیلاتی، سیستمها و روشها و ساختار منابع انسانی است. بخشی از منابع انسانی، مدیران هستند. برای حرکت به سمت توسعه یافتگی باید تلاش کرد میزان سهم این مدیران در حرکت دادن ماشین اجرایی مذکور را به حداقل رساند و سهم سیستمها و روشها، ساختار تشکیلاتی و قوانین و مقررات را غنا بخشید. ما عادت کردهایم که نقش مدیران سازمانها را مساوی مفهوم مدیریت در سازمانها بدانیم و از نقش سیستمها و روشها و همچنین فرهنگ سازمانی غافل شویم. عادت کردهایم که برای مدیران نقش قهرمانان بزرگ را خیالپردازی کنیم. در سازمانی دیگر کارشناس مربوطه ميگوید کمیته پژوهشی آن سازمان تا بعد از انتخابات، تشکیل جلسه نخواهد داد. این موضوع از نظر این کارشناس، آنچنان بدیهی است که پرسیدن دلیل چنین تصمیمی عجیب تلقی ميشود. جالب است که مدیران یا کارشناسان یک سازمان تصور ميکنند نقش مدیر ارشد آنچنان پررنگ است که یک پروژه اجرایی معمولی را باید تا بعد از انتخابات به تعویق انداخت. در بخش خصوصی تعداد زیادی از فعالان اقتصادی، تیمهاي اجرایی خود را برای خدمت به سازمانهاي دولتی و عمومی تجهیز کردهاند. به تعویق انداختن کارها و پروژهها به بهانه انتخابات، منجر به ضعیف شدن این تیمهاي اجرایی شده و در نهایت علاوه بر متضرر شدن بخش خصوصی، همین سازمانهای دولتی نیز آسیبپذیرتر ميشوند. خوشحال نباشیم که عادت کردهایم نتیجه انتخابات با چنین وسعتی بر زندگی و کسبوکار ما موثر باشد. </span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-44405535098988300522013-04-24T10:48:00.000+04:302013-05-20T00:15:59.714+04:30پايان ارز مرجع<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<br />
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 18px; margin-left: 6px; margin-right: 6px; text-align: right;">
<span style="color: #003366;">این یادداشت به عنوان <a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?@=358786" target="_blank">سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد در تاریخ چهارم اردیبهشت</a> 1392 منتشر شده است.</span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 18px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="font-family: tahoma; font-size: 9pt;">آیا سیاستگذاران با ارز چندنرخی موافقند؟ بعید است پاسخ به این سوال مثبت باشد.</span><br />
<table align="left" border="0" bordercolor="#111111" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border-collapse: collapse; width: 150px;"><tbody>
<tr><td width="100%"></td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 18px; margin-left: 5px; margin-right: 5px;">
<span style="color: black;">دلیل چند نرخی بودن ارز، تمایل سیاستگذاران به استمرار این نابسامانی نیست، بلکه دلیل آن ناتوانی در تامین ارز با نرخی یگانه است. در واقع سیاستگذاران توان تک نرخی کردن ارز را نداشته اند وگرنه عاقلانه نمیدیدهاند که به چنین ناكارآمدي مدیریتی تن دهند. با این وصف انتظار تداوم توزیع ارز با قیمتهایی به مراتب پایین تر از بازار، چندان انتظار صحیحی به نظر نمیرسد. در حال حاضر برای نرخ ارز سه عدد نرخ مرجع، نرخ مبادلهای و نرخ بازار شناسایی میشود. کمیسیون تلفیق بودجه 92 در مجلس، با تصویب پیشنهاد دولت، نرخ محاسباتی دلار در لایحه را 2450 تومان تعیین کرد. این مصوبه میتواند بیانگر عزم سیاستگذاران برای خداحافظی با نرخ ارز مرجع 1226 تومانی باشد. بعید است عدم تخصیص ارز با نرخ به مراتب پایینتر از نرخ بازار باعث تعجب یا شوکه شدن شود، بلکه برعکس تداوم توزیع ارز با نرخی به مراتب پایین تر از نرخ بازار باعث تعجب بسیاری از کارشناسان بوده است. سیاستگذاران و تصمیم سازان به فسادهای ناشی از ارز چندنرخی و سهمیهای واقف هستند؛ اما با این توجیه که كشور در شرایط خاص سیاسی- اجتماعی است مجبور به تن دادن به ارز چندنرخی بودهاند.<br />سخنگوی کمیسیون تلفیق اعلام کرده که تعیین رقم 2450 در بودجه سال 92، به معنای حذف نظام ارزی شناور مدیریت شده نیست. در واقع از نظر ایشان تعیین این رقم به معنای ثابت بودن این نرخ نبوده و چه بسا این نرخ با افزایش (یا کاهش!) مواجه شود. در یکی دو سال گذشته سایر سیاستگذاران نیز اعلام کردهاند که هنوز تمایل دارند به نظام ارزی شناور مدیریت شده پایبند باشند؛ اما نقاط ضعف گسترده مدیریتی اجازه استمرار نظام ارزی شناور مدیریت شده را از سیستم اقتصادی کشور سلب کرده است.<br />در گذشته مجلس با تصویب ماده 72 لایحه برنامه پنجم توسعه، نظام ارزی کشور را «شناور مدیریت شده» تعیین و مصوب کرده بود که نرخ ارز با توجه به حفظ دامنه رقابت پذیری در تجارت خارجی و با ملاحظه، تورم داخلی و جهانی و همچنین شرایط اقتصاد کلان از جمله تعیین حد مطلوبی از ذخایر خارجی تعیین میشود. معاون بودجه معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی ريیسجمهور نیز از تغییر رویكردهای ارزی در لایحه بودجه سالجاری خبر داده و گفته نرخ ارز در لایحه بودجه 92 به صورت ثابت مشخص نشده و مبنای آن نظام ارزی شناور مدیریت شده است.<br />در نظامهای ارزی شناور، قیمت ارز بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میشود. تفاوت دو نظام ارزی شناور و شناور مدیریت شده در میزان دامنه تغییرات مجاز نرخ ارز است. در نظام شناور کامل هیچ محدودیتی برای تغییر قیمت ارز وجود ندارد و هر روز یا هر لحظه ممکن است نرخ ارز کم و زیاد شود؛ اما در نظام شناور مدیریت شده دامنه تغییرات مجاز توسط بانک مرکزی تعریف میشود. به طور مثال اگر دامنه مجاز تعریف شده سه درصد باشد بانک مرکزی وقتی مجاز به دخالت در تعیین قیمت ارز میشود که تغییرات قیمت ارز فراتر از سه درصد باشد.<br />با چنین وصفی میتوان نتیجه گرفت که ارز ارزانقیمت و سهمیهای به مرور کمیابتر و احتمالا نایاب خواهد شد. </span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-52142078067923842612013-03-12T05:03:00.004+03:302013-03-12T05:04:59.064+03:30یک گام جلوتر از تعیین حداقل مزد*<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<span style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11.818181991577148px; line-height: 17.999998092651367px; text-align: justify;">*این یادداشت به عنوان </span><a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?@=352082" style="background-color: white; color: #783f04; font-family: tahoma; font-size: 11.818181991577148px; line-height: 17.59943199157715px; text-align: justify; text-decoration: none;" target="_blank">سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد</a><span style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11.818181991577148px; line-height: 17.999998092651367px; text-align: justify;"> در تاریخ بیست و دوم اسفند نود و یک منتشر شده است.</span><br />
<span style="background-color: white; font-family: tahoma; font-size: 11.818181991577148px; line-height: 17.999998092651367px; text-align: justify;"><br /></span>
<br />
<table border="0" cellpadding="0" id="table2" style="border-collapse: collapse; width: 100%px;"><tbody>
<tr><td valign="top"><div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="color: #003366; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; text-align: right;">تعیین حداقل دستمزد یکی از چالشهای اقتصاد ایران بهخصوص در سالهای اخیر بوده است. بیشترین ضربه از تورم جاری در ماههای اخیر را کارگرانی متحمل شدهاند که سیگنال خشنودی و ناخشنودی از مواجه شدن با عدد حداقل دستمزد را میتوان به وضوح </span><span style="font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; text-align: right;">در چشمان منتظرشان مشاهده کرد. </span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; text-align: right;">چگونه باید از این قشر حمایت کرد؟ حمایت گرایانی که در مقام سیاستگذار ایفای نقش میکنند معمولا با نگاهی کوتاه مدت، راهحل را در حمایتهای فوری و مستقیم جستوجو میکنند. حمایت گرایانی که تمام ماجرای اقتصاد را در دولت خلاصه میکنند، به توزیع کوپن علاقهمند هستند، افزایش یارانه نقدی را توصیه و شاید در هنگام تعیین حداقل دستمزد سعی میکنند مدافع حقوق اقشار ضعیف باشند. ظاهرا همه چیز خوب پیش میرود. تعیین حداقل دستمزد راهی برای افزایش خشنودی و حمایت از ضعیفترین قشر نیروی کار است، اما سوال بسیار حیاتی این است که چنین رویکردی چگونه میتواند حمایت از قشر ضعیف را تضمین کند؟</span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; text-align: right;"> در مقابل، بسیاری معتقدند: التزام به این مفهوم که «افزایش حداقل دستمزد و تحمیل آن به کارفرمایان باعث افزایش رفاه این قشر میشود» نه تنها از بدیهیات نیست، بلکه نیازمند اثبات نظری و تجربی است. این گروه معتقدند آنچه حمایت قطعی و موثر از قشر ضعیف نیروی کار را تضمین میکند کمک به توسعه بازار کار از طریق افزایش تولید ناخالص داخلی (GDP) است. حمایت گران مدافع تعیین حداقل دستمزد چه استدلالی برای افزایش GDP از طریق تحمیل حداقل دستمزد دارند؟ آیا به طور کلی افزایش اشتغال برای حمایت از نیروی کار موثرتر است یا تعیین عددی به عنوان حداقل دستمزد؟ پیشنهاد روشهای جایگزین برای حمایتهای اشاره شده فراتر از حوصله این یادداشت است، اما به عنوان مثال میتوان به یکی دو مورد از این پیشنهادها اشاره کرد. </span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; text-align: right;">در کشورهای توسعه یافته تلاش میشود، بخش مهمی از نقشی که دولت در ایران برای حمایت از منافع کارگران ایفا میکند به نهادهای مدنی از جمله اتحادیههای کارگری سپرده شود. اتحادیههای کارگری نه تنها از طریق لابی گری و ابزارهای رایج در ایران که چه بسا از ابزارهای کارآمدتری برای حمایت از اعضای خود بهرهمند میشوند. سیاستگذاران با نگاهی بلندمدت میتوانند از طریق حمایت از توسعه سندیکاها و اتحادیههای کارگری به تقویت این نهادهای مدنی موثر در حمایت از اقشار ضعیف کمک کنند. </span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; text-align: right;"><br /></span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; text-align: right;">علاوه بر این لازم است سیاستگذاران برای حمایت از نیروی کار به گزارهای همچون آزادی اقتصادی نیز توجهی عمیقتر داشته باشند. اگر بخواهیم تعریف سادهای از آزادی اقتصادی ارائه کنیم، میتوان به دخالت کمتر دولت در روابط اقتصادی اشاره کرد. این دخالتها که معمولا به نیت خیر تحمیل میشود، معمولا مخرب میشوند. </span><span style="font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; text-align: right;">شواهد نظری و تجربی، اثر مثبت آزادیهای اقتصادی بر متغیرهای اقتصادی مانند رشد تولید را تایید میکند. سیاستگذاران با گسترش آزادی اقتصادی میتوانند فضای کسبوکار را بهبود بخشیده و از این طریق حمایتی بلندمدت از نیروی کار بهخصوص از قشر ضعیف به عمل آورند. اقتصاددانان در محاسبه اندازه آزادی اقتصادی در کشورها به عوامل مختلفی از جمله آزادی بازار نیروی کار (Labor Freedom)توجه دارند. توجه به آزادی بازار کار میتواند سیاستگذاران را در کمک به رشد اقتصادی و نهایتا دستیابی به هدف، کمك به اقشار ضعیف یاری دهد.</span><span style="font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; text-align: right;"> </span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 5px; margin-right: 5px;">
<span style="color: black;">گفته شد که حمایت گران هر چند كه برای حمایت از نیروی کار آستین بالا میزنند، اما چه بسا به نیروی کار لطمه میزنند. نکته مهم این است که چه بسا عامل محرک سیاستگذاران برای چنین سیاستهایی تشویق بخشی از مردم از جمله اقشار ضعیف حقوق بگیر برای حمایتهای ذکر شده است. در واقع اقشار ضعیف از این نکته غافل هستند که با گسترش انتظارات حداکثری از دولت به بزرگ شدن دولت کمک کرده و همین دولت بزرگ مانع از دستیابی به رشد اقتصادی میشود و در نهایت به ضرر همین قشر ضعیف خواهد بود. نتیجه اینکه لازم است به جای توصیه به سیاستگذاران به خودمان توصیه کنیم که انتظاراتمان را از تصمیم سازان دولتی کاهش دهیم. از سیاستگذاران بخواهیم کمتر عمل کنند و بیشتر تماشاگر عملکرد ساز و کارهای اقتصاد آزاد باشند. </span></div>
</td></tr>
<tr><td height="22" style="padding: 0px;" valign="top"></td></tr>
</tbody></table>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-17694522601801075072013-01-25T02:23:00.000+03:302013-01-25T02:23:47.679+03:30«هدف» و «وسيله» در هدفمندي<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<br />
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="background-color: white; font-size: 11.818181991577148px; line-height: 17.999998092651367px;">*این یادداشت به عنوان </span><a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?%40=342541" target="_blank">سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد</a><span style="background-color: white; font-size: 11.818181991577148px; line-height: 17.999998092651367px;"> در تاریخ پنجم بهمن ماه نود و یک منتشر شده است.</span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="background-color: white; font-size: 11.818181991577148px; line-height: 17.999998092651367px;"><br /></span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="color: #003366; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; text-align: right;">دو سال از شروع اجرای طرح موسوم به هدفمندی یارانهها گذشته است.</span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<table align="left" border="0" bordercolor="#111111" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border-collapse: collapse; width: 150px;"><tbody>
<tr><td width="100%"></td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 5px; margin-right: 5px;">
<span style="color: black;">به نظر میرسید یکی از مهمترین نتایج این طرح کاهش ترس فزاینده سیاستگذاران کشور از کلید زدن یا استمرار بر اجرای آن باشد، اما شرایط نامطلوب اقتصادی باعث شد ترسها و نگرانیها به صورتی فزاینده گسترش یابد. واقعی کردن قیمت انرژی از دو دهه پیش مورد بحث و بررسی بوده و بهرغم حمایت بسیاری از کارشناسان، نگرانیهای مجموعه سیاستگذاری کشور بزرگترین مانع برای شروع و اجرایی کردن طرحهای مشابه بوده است. این روزها چالشبرانگیزترین موضوع در این رابطه، ادامه اجرای این طرح است. توقف این طرح به صورت جدی توسط برخی از سیاستگذاران پیگیری میشود و همزمان دولت بر ادامه آن اصرار دارد. برای گذار از این چالش در ابتدا باید پاسخ داد آیا اجرای این طرح موفقیتآمیز بوده است؟ و اگر موفق نبوده دلایل عدم موفقیت آن چه بوده است؟ و سوال مهمتر اینکه آیا راهحل را باید در توقف آن جستوجو کرد؟<br />از این نکته مهم نباید غافل شد که ده سال قبل، واقعی کردن قیمت انرژی کاری به مراتب آسانتر از شرایط فعلی بود و میتوان پیشبینی کرد ده سال بعد نیز شرایط برای چنین اقدامی بس دشوارتر خواهد بود. برای واقعی کردن قیمت انرژی و حذف یارانهها، در گذشته راهكارهایی ارائه شده بود و دولتهای هفتم و هشتم از طریق افزایش تدریجی قیمت حاملهای انرژی در حال حذف تدریجی یارانهها بودند. آن زمان بهرغم اینکه واقعی کردن قیمت انرژی بخش قابلتوجهی از راه را طی کرده بود در حال اجرا با تصویب طرح تثبیت قیمتها در مجلس هفتم متوقف شد. این روزها سیاستگذاران باید دقت کنند تا بتوانند در آینده جوابگوی تصمیم امروزشان باشند همانگونه که الان نیز باید در قبال تصمیم سالهاي قبل خود پاسخگو باشند.<br />قانون هدفمندی یارانهها با واریز مبلغ چهل و چهار هزار تومان ماهانه برای هر نفر کلید خورد و این پرداختها مستقل از دلایل و پیامدهایش همچون گذشته در حال پرداخت است. بسیاری از خانوارها دریافت مبالغ مذکور را یک موهبت دولتی و دائمی پنداشته و مستقل از دلایل و نتایج آن صرفا به منافع، خاصیت گره گشایی و اندازه آن میاندیشند. با توجه به انتظارات شکل گرفتهای که مدام در حال تقویت است به نظر میرسد این دولت یا دولت بعدی نیز مجبور به اجرای این پرداختهای حمایتی تا اطلاع ثانوی خواهند بود. اخیرا در اظهارنظرهای بالاترین مقام اجرایی کشور از مقادیر وسوسهکنندهای همچون یارانه نقدی پنج برابری صحبت شده است (یعنی بیش از یک ميلیون تومان در ماه برای یک خانواده پنج نفره شهری یا روستایی). مجبوریم دائم این سوال را یادآوری کنیم که هدف از اجرای طرح هدفمندی یارانهها و متعاقب آن واریز مبالغ ثابت ماهانه به حساب خانوارها چه بوده است؟ آیا غیر از این است که ابزارهایی همچون واریز یارانه نقدی وسیلهای برای رسیدن به هدفی بزرگتر بوده است؟ اگر هدف فراموش شود و وسیله محفوظ بماند راه برونرفت از این فرآیند مارپیچی و فرسایشی مشکلتر نخواهد شد؟ شاید در آیندهای نه چندان دور یکی از چالشهای سیاستگذاران کشور، تصویب فرآیند پیچیدهای برای حذف همین پرداختهای حمایتی باشد.<br />بر اساس ماده هفت قانون هدفمندسازی یارانهها دولت مجاز بوده است، حداکثر تا پنجاه درصد خالص وجوه حاصل از اجرای این قانون را در قالب پرداخت نقدی و غیرنقدی و همچنین اجرای نظام جامع تامین اجتماعی هزینه کند. جای سوال است که در شرایط فعلی وجوه حاصل از اجرای قانون هدفمندی چقدر است؟ و با توجه به میزان این وجوه، دولت به چه میزان مجاز به پرداخت یارانه نقدی به ملت است؟<br />بر اساس این قانون، دولت مکلف است قيمت حاملهاي انرژي را به شرح ذیل اصلاح کند:<br />الف- قيمت فروش داخلي بنزين تا پايان برنامه پنجساله پنجم توسعه (سال 1394) نمی تواند کمتر از نود درصد قيمت تحويل روي کشتي (فوب) در خليج فارس باشد (بر این اساس و با توجه به قيمت فوب خليج فارس و نرخ ارز، باید قيمت هر ليتر بنزين چند برابر قیمت کنونی باشد! با توجه به این محاسبه، يارانه پرداختی فعلی دولت برای هر لیتر بنزین چندین برابر یارانه پرداختی در زمان قبل از اجرای قانون هدفمندی است).<br />ب- بر اساس قانون، ميانگين قيمت فروش داخلي گاز طبيعي باید به گونهاي تعيين شود که به تدريج تا پايان برنامه پنجم توسعه، معادل حداقل هفتادوپنج درصد متوسط قيمت گاز طبيعي صادراتي باشد (قیمت گاز نیز اگر بر اساس قیمت کنونی ارز محاسبه شود بالاجبار باید منتظر یک جهش قیمت بود).<br />ج- بر اساس این قانون، ميانگين قيمت فروش داخلي برق باید به گونهاي تعيين شود که به تدريج تا پايان برنامه پنجساله پنجم توسعه، معادل قيمت تمام شده آن باشد (با توجه به تورم ماههای گذشته، طبیعی است که قیمت تمام شده برق افزایش قابلتوجهی داشته است).<br />توجه به موارد فوق و نگرانیها از اجرای اين مواد قانونی باعث شده است در شرایط کنونی تعدادی از سیاستگذاران با ادامه طرح موسوم به هدفمندی موافق نباشند و به همین دلیل بر توقف موقتی طرح هدفمندی اصرار داشته باشند. گذشته از اینکه این طرح هماکنون متوقف شده محسوب میشود و صرفا پرداختهای نقدی است که با استحکام ادامه دارد، متاسفانه شرایطی پیش آمده که در بعضی موارد به شرایط قبل از اجرای طرح بازگشت کردهایم، اما همچنان میتوان هزینههای ناشی از اجرای طرح را کنترل کرد. مثلا باید در پرداخت یارانههای نقدی دقت و وسواس بیشتری به خرج داد. این نوشته با طرح این پرسش جمع بندی میشود که اگر شرایط کنونی برای حرکت در جهت واقعی کردن قیمت انرژی مهیا نیست به چه دلیل باید نسبت به پرداخت مستمر و ماهانه یارانه نقدی و حتي چند برابر كردن آن اصرار کرد؟ </span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-47212778312967167412012-12-09T13:29:00.001+03:302012-12-09T13:29:48.963+03:30روي ديگر هدفمندي يارانهها*<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<table border="0" cellpadding="0" id="table2" style="border-collapse: collapse; width: 100%px;"><tbody>
<tr><td valign="top"><div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<br /></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="font-family: tahoma; font-size: 9pt;">شاید طرح هدفمندسازی یارانهها موقتا متوقف شود، اما این توقف همیشگی نیست. هر چند که همیشه نگاه کارشناسان و فعالان اقتصادی از پایین به بالا و به سمت سیاستگذاران فعال در بدنه حاکمیت معطوف است، اما تجربه سالهای گذشته نشان میدهد بسیاری اوقات </span><span style="font-size: 9pt; text-align: right;">این نگرش مثمر ثمر نیست. همیشه نباید اصلاحات اقتصادی را مستقیما و فقط از طریق سیاستگذاران پیگیری کرد. احتمالا میتوان تسهیل حرکت در این مسیر را از طریق فعالان اقتصادی در بخشهای غیردولتی نیز پیگیری کرد. در حالی که زمزمه توقف طرح موسوم به هدفمندی یارانهها حتی برای سال آینده نیز به گوش میرسد، صاحبان کسبوکار نسبت به این پدیده چه واکنشی میتوانند داشته باشند و چگونه این موضوع را در مدیریت کسبوکار خود منعکس کنند؟</span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 5px; margin-right: 5px;">
<span style="color: black;">اگر صاحب یک کسبوکار یا حتی کارمند یک شرکت یا سازمان هستید بدانید که به زودی جهش هزینه انرژی شما را تحت تاثیر قرار خواهد داد؛ بنابراين ناگزیر هستید فراتر از آنچه سیاستگذاران در سر دارند به تلاش خود برای مدیریت هزینههای انرژی ادامه دهید. تصور نکنید چون طرح هدفمندی یارانهها متوقف شده هزینه حاملهای انرژی ثابت خواهند ماند. طرح هدفمندی یارانهها چه موفق و چه ناموفق باشد، سیاستگذاران،دیر یا زود، خود را ناچار به اجرای آن خواهند دید. اضطرار پیگیری کاهش یارانههای اختصاص داده شده به انرژی واضح است و چاره ای به جز واقعی کردن قیمت انرژی نیست.<br />فرض کنیم سیاستگذاران و مجریان، اراده و توان لازم برای حذف تدریجی و به قول معروف هدفمندسازی یارانهها را نداشته باشند. فرض کنیم اسیر شرایطی شویم که مجریان و سیاستگذاران به وقت عمل ضعیف عمل کنند، ولی ناگهان خود را ناچار به افزایش چند برابری قیمت انرژی ببینند. شما که صاحب یک کسبوکار، کارشناس یا مسوول یک کارگاه، کارخانه، یک مزرعه یا یک مجتمع کشت و صنعت هستید شما ضعیف عمل نکنید. آمادگی دائمی زیرمجموعه خود را برای بهینهسازی مصرف و مدیریت هزینه انرژی تقویت کنید. نگذارید تصمیم ناگهانی سیاستگذاران، کسبوکار شما را مختل کند.<br />چگونه باید هزینههای انرژی را مدیریت کرد؟ برای مدیریت هزینههای انرژی مستمرا به این سه ابزار توجه داشته باشید:<br />1- تحلیل مالی هزینههای انرژی<br />2- تحلیل حقوقی به منظور استفاده بهینه از فرصتهای قانونی<br />3- اقدامات فنی در جهت بهینهسازی مصرف انرژی.<br />اگر این کار را شروع نکردهاید از همین امروز شروع کنید. فردا شاید سیاستگذاران خود را در شرایط خاصی ببینند و مجبور شوند به صورت جهشی هزینه انرژی را چند برابر کنند. در میانه سال 1391، نرخ ارز یک جهش قابل توجه را تجربه کرده و این جهش قیمت باعث توقف طرح موسوم به هدفمندی یارانهها شده است. این تصور که طرح هدفمندی یارانهها، ایدهای جدید برای حل مشکلی جدید بوده، صحیح نیست. باید اذعان کرد که این اقدام ایدهای دنبالهدار به منظور حل یک مشکل قدیمی است. باید از گذشته درس بگیریم. این طرح در آینده برای چندمین بار پیگیری خواهد شد و برنده کسانی هستند که هیچ گاه از برنامهریزی برای مدیریت هزینههای انرژی غافل نشوند. وقتی قیمت انرژی به طور ناگهانی سه چهار برابر شود مدیریت هزینههای انرژی بسیار مشکلتر خواهد بود.<br />مدیریت انرژی استفاده صحیح و موثر برای دستیابی به بیشترین بهرهوری با کمترین هزینه است. این امر نیازمند تنظیم و بهینه کردن استراتژیها، استفاده از سیستمها و دستورالعملها در جهت کاهش میزان مصرف و همچنین کاهش یا ثابت نگه داشتن هزینه انرژی است. نتیجه اینکه، بخش غیردولتی با بکارگیری این اصول و اعمال مدیریت صحیح در مصرف و هزینههای انرژی میتواند حرکت در مسیر اصلاحات اقتصادی را تسهیل کند. </span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 5px; margin-right: 5px;">
<span style="color: black;"><br /></span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 5px; margin-right: 5px;">
<span style="color: black;"><br /></span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 5px; margin-right: 5px;">
<span style="background-color: white; font-size: 11.818181991577148px; line-height: 17.999998092651367px;">*این یادداشت به عنوان </span><a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?@=333330" style="background-color: white; color: #783f04; font-size: 11.818181991577148px; line-height: 17.999998092651367px; text-decoration: initial;" target="_blank">سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد</a><span style="background-color: white; font-size: 11.818181991577148px; line-height: 17.999998092651367px;"> در تاریخ نوزده آذر ماه نود و یک منتشر شده است.</span><span style="color: black;"><br /></span></div>
</td></tr>
<tr><td height="22" style="padding: 0px;" valign="top"> </td></tr>
</tbody></table>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-61760197003961840632012-11-30T15:03:00.000+03:302012-11-30T15:04:29.044+03:30سياستگذاري لحظهاي* <div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<br />
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="background-color: white; font-size: 11.818181991577148px; line-height: 17.999998092651367px;">*این یادداشت به عنوان </span><a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?@=332025" style="background-color: white; color: #783f04; font-size: 11.818181991577148px; line-height: 17.999998092651367px; text-decoration: initial;" target="_blank">سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد</a><span style="background-color: white; font-size: 11.818181991577148px; line-height: 17.999998092651367px;"> در تاریخ نهم آذر ماه نود و یک منتشر شده است.</span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="background-color: white; font-size: 11.818181991577148px; line-height: 17.999998092651367px;"><br /></span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 6px; margin-right: 6px;">
<span style="color: #003366; font-family: tahoma; font-size: 9pt;">در ماههای گذشته، فهم سیاستهای اقتصادی ابلاغ شده توسط سیاستگذاران، کاری بس مشکل بوده است.</span><span style="color: #336699;"><br /></span><br />
<table align="left" border="0" bordercolor="#111111" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border-collapse: collapse; width: 150px;"><tbody>
<tr><td width="100%"></td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="font-family: tahoma; font-size: 9pt; line-height: 17.600000381469727px; margin-left: 5px; margin-right: 5px;">
<span style="color: black;">پس از بروز نابسامانیهای ارزی، رفتار سیاستگذاران مشابه کسی است که در یافتن راهحل دچار سردرگمي است. مثل کسی که وقتی یک اشتباه مرتکب میشود، برای اصلاح آن اشتباه هزار اشتباه دیگر مرتکب میشود، ولی تمایل ندارد خودش را اصلاح کند. پدری را تصور کنید که برای مدیریت فرزندش خود را مجبور به اعمال کنترلهای متعدد و متناقض میبیند و در نتیجه هر دم بر طبلی میزند.<br />این پدر هرچه کنترلهایش را بیشتر میکند، باز هم به نتیجه مورد انتظارش نمیرسد. چه بسا دولتها برای اعمال دخالتها و کنترلهای اقتصادی همچون آن پدر رفتار کنند.<br />فعالان اقتصادی با شنیدن یک خبر یا مواجه شدن با بخشنامهای جدید هر روز مستاصل تر از دیروز چشم انتظار فرجی از جایی هستند. یک روز واردات محدود میشود و یک روز صادرات با محدودیتهایی مواجه میشود. صاحبان کسبوکار، هر روز شوک جدیدی را تجربه میکنند. این بلاتکلیفی نهایتا مصرفکنندگان را نیز به شدت متاثر و بدبین میکند. مردم نیز تماشاگر این هستند که هر روز با قیمتهایی متفاوت مواجه باشند، چون هر روز لیست مجاز واردات یا صادرات، بالا و پایین میشود.<br />تولیدکنندهای را میشناختم که از انعقاد قراردادی برای صادرات به یکی از کشورهای همسایه بسیار خوشحال بود. همه تعطیلاتش را در کارخانه مشغول کار بود تا بتواند محصولاتش را به موقع به مشتری برساند و از این طریق، کسبوکارش را از افول روزافزون نجات دهد. محدودیتهایی که مدتی پیش برای صادرات اعمال شد باعث بلاتکلیفی صادرات آن محصول برای چندین روز شده بود.<br />اخیرا مصوبهای منتشر شد که گمرک را مجبور میکرد مانع از ترخيص كالاهايي شود كه منشأ ارز اختصاصيافته به آنها محلي غير از مركز مبادلات ارزي است. از این مصوبه برداشت ميشد که واردات كالاهايي كه منشأ ارز تهيهشده براي آنها صرافيها باشد، در ترخيص، با تنگنا مواجه ميشوند تا همه تقاضاها براي ارز به سوي مركز مبادلات ارزي هدايت شود. بر اساس این بخشنامه «ترخیص کالاهای وارد شده صرفا با منشأ ارز نظام بانکی، مرکز مبادلات ارزی، واردات در مقابل صادرات و همچنین با منشأ ارز سرمایهگذاری خارجی با تایید سازمان سرمایهگذاری خارجی و کمکهای فنی و اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی و اعتبار ارزی یا ارز با منشأ خارجی مورد تایید بانک مرکزی امکانپذیر است.» یک روز پس از انتشار این خبر از اصلاحیه جدیدی مطلع شدیم که «ترخیص همه کالاهایی که اسناد قانونی آن فراهم شده باشد، مانند گذشته آزاد است و فقط یک شرط به واسطه مصوبه دولت قرار داده شده که واردکننده ملزم است منشأ ارز را اعلام کند.» فردا چه مصوبهای در راه است؟ طی یک هفته آینده منتظر ممنوعیت واردات یا صادرات چه کالاهایی باشیم؟<br />در اقتصاد، اصل بر توسعه آزادی اقتصادی است. وقتی از این اصل دور میشویم، مجبوریم به هزاران زحمت بیفتیم. دولتی که نقش خود را حداکثر میکند، دائما در حال افزایش مسوولیتهای جدید برای خود است و برای پاسخگویی به انتظارات حاصل از این نقش حداکثری مجبور است هر روز بر طبلی بکوبد. شاید همین مساله یکی از عوامل شکلگیری انتظارات حداکثری از دولت شده است، به نحوی که «دولت بزرگ و همهکاره»، معمولا توجه بخش بزرگی از شهروندان ما را به شدت به سوی خود جلب میکند. مکاتب مختلف اقتصادی در مورد نقشی که دولت (به معنای حاکمیت) باید در اقتصاد ایفا کند، دیدگاههای متفاوتی را ترویج میکنند. در این میان، «اندیشه اقتصاد آزاد» معتقد به نقش حداقلی دولت برای دخالت در سیستمهای اقتصادی است. ظاهرا در چرخهای قرار داریم که عوامل آن یکدیگر را تقویت میکنند. چرخهای متشکل از دو عامل: دولت حداکثری و انتظارات حداکثری. دولت حداکثری با گسترش انتظارات حداکثری در مردم، مسیر خود را برای بزرگتر شدن طی میکند و تمایل دولت برای بزرگ باقی ماندن به گسترش انتظارات مردم از دولت کمک میکند.<br />آیا اساسا سیاستگذاران میتوانند با این کنترلها، بازار ارز را کنترل کنند؟ سیاستگذارانی که مدافع چنین ایدهای هستند به چه تئوری اقتصادی یا به کدامین تجربه کاربردی متوسل میشوند؟<br />معمولا سیاستگذاران برای تصویب چنین مصوباتی نگاه خود را بر نظارتهای سازمان یافته توسط سازمانهای دولتی معطوف میکنند. باید خاطرنشان کرد که شیوههای مبتنی بر نظارت، غالبا هزینههای زیادی را تحمیل میکنند و چه بسا نتوانند به هدف مورد انتظار برسند. روش جایگزین این است که سیستمهای خودکنترل شونده جایگزین شود. تجربه کشورهای موفق نشان میدهد چنین سیستمهایی در قالب توسعه آزادی اقتصادی - به معنای کاهش دخالتهای دولت - اجرا خواهند شد.<br />نتیجه اینکه، از این آشفتگیهای بازار ارز و غربالگریهای تجاری میتوان این درس بدیهی را تکرار کرد که لازم است دولتها به جای کنترلها و دخالتهای مستمر و کم بهرهور، توجه خود را به گسترش شیوههای آزمون شده و موفق علمی از طریق توسعه آزادی اقتصادی معطوف کنند. متاسفانه باید گفت گسترش بخشنامهها و مصوبات مورد اشاره این ذهنیت را تقویت میکند که مجبوریم عقبگرد به سمت شناسایی نقش دولت در اقتصاد را تجربه کنیم. </span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-53232594356582707892012-10-24T13:23:00.003+03:302012-10-24T13:23:58.182+03:30ارز و سرنوشت هدفمندي*<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="color: black; font-family: tahoma; font-size: 9pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 18px; margin-left: 6px; margin-right: 6px; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black;">*این یادداشت به عنوان <a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?@=325003" target="_blank">سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد</a> در تاریخ سوم آبان نود و یک منتشر شده است.</span><span style="color: #003366; font-family: tahoma; font-size: 9pt;"> </span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="color: black; font-family: tahoma; font-size: 9pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 18px; margin-left: 6px; margin-right: 6px; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<br /></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="color: black; font-family: tahoma; font-size: 9pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 18px; margin-left: 6px; margin-right: 6px; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="color: #003366; font-family: tahoma; font-size: 9pt;">قانون هدفمندسازی یارانهها دارای دو بخش مهم است. یکی واقعی کردن قیمت انرژی از طریق حذف یارانهها و دیگری پرداختهای حمایتی.</span><span style="color: #336699;"> </span><table align="left" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border-collapse: collapse; width: 150px;"><tbody>
<tr><td width="100%"></td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="color: black; font-family: tahoma; font-size: 9pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 18px; margin-left: 5px; margin-right: 5px; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black;">بر اساس این قانون، دولت مکلف است قيمت حاملهاي انرژي را به شرح ذیل اصلاح کند:<br />الف- قيمت فروش داخلي بنزين تا پايان برنامه پنجساله پنجم توسعه (سال 1394) کمتر از نود درصد قيمت تحويل روي کشتي (فوب) در خليج فارس نباشد.<br />ب- ميانگين قيمت فروش داخلي گاز طبيعي به گونهاي تعيين شود که به تدريج تا پايان برنامه پنجم توسعه، معادل حداقل هفتادوپنج درصد متوسط قيمت گاز طبيعي صادراتي پس از کسر هزينههاي انتقال، ماليات و عوارض شود.<br />ج- ميانگين قيمت فروش داخلي برق به گونهاي تعيين شود که به تدريج تا پايان برنامه پنجساله پنجم توسعه، معادل قيمت تمام شده آن باشد.<br />بر اساس این قانون، قيمت حاملهاي انرژي براساس قيمت ارز منظورشده در بودجه سالانه تعيين ميشود. قیمت ارز در بودجه سال1392 چقدر خواهد بود؟ بعید به نظر میرسد قیمت ارز در بودجه سال آینده نرخ ارز مرجع (۱۲۲۶ تومانی) باشد. با فرض اینکه قیمت ارز در بودجه سال 1392 چیزی در حدود نرخ ارز مبادلهای در نظر گرفته شود براي پیگیری این قانون باید قیمت بنزین و برق به نرخی حدود سه چهار برابر نسبت به سال 1391 افزایش یابد. با این اوصاف، آیا سیاستگذاران به نتیجه خواهند رسید که به نظام یارانهای قبل از طرح هدفمندسازی یارانهها بازگشت کنند؟ چنین اقدامی یعنی «نقطه، سر خط» و هر چند که غیرممکن نیست، اما بعید به نظر میرسد. بعید است سیاستگذاران فراموش کنند که پیگیری اصلاحات اقتصادی و هدفمندسازی یارانهها يك اضطرار بوده، نه يك انتخاب و بازگشت به شرایط قبلی یعنی مواجهه مجدد با بحث قاچاق سوخت و درگیر شدن با دیگر مسائل و مشکلاتی که سالها گلوی اقتصاد دولتی ایران را فشرده است.<br />بر اساس ماده هفت قانون هدفمندسازی یارانهها دولت مجاز است (بخوانید مجبور نیست) حداکثر تا پنجاه درصد خالص وجوه حاصل از اجرای این قانون را در قالب بندهای زیر هزینه نماید:<br />الف- یارانه در قالب پرداخت نقدی و غیر نقدی ...<br />ب - اجرای نظام جامع تامین اجتماعی...<br />همچنین بر اساس ماده هشت قانون هدفمند سازی یارانهها دولت مکلف است (بخوانید مجبور است) سیدرصد خالص وجوه حاصل از اجرای این قانون را برای پرداخت کمکهای بلاعوض، یا یارانه سود تسهیلات یا وجوه اداره شده برای اجرای موارد زیر هزینه کند:<br />الف- بهینهسازی مصرف انرژی در واحدهای تولیدی، خدماتی و مسکونی و تشویق به صرفهجویی و رعایت الگوی مصرف که توسط دستگاه اجرايی ذیربط معرفی میشود.<br />ب- اصلاح ساختار فناوری واحدهای تولیدی در جهت افزایش بهرهوری انرژی، آب و توسعه تولید برق از منابع تجدیدپذیر.<br />ج- جبران بخشی از زیان شرکتهای ارائهدهنده خدمات آب و فاضلاب، برق، گاز طبیعی و فرآوردههای نفتی و شهرداریها و دهیاریها ناشی از اجراي این قانون.<br />د- گسترش و بهبود حمل و نقل عمومی.<span class="Apple-converted-space"> </span><br />هـ - حمایت از تولیدکنندگان بخش کشاورزی و صنعتی.<br />و - حمایت از تولید نان صنعتی.<br />ز - حمایت از توسعه صادرات غیرنفتی.<br />ح- توسعه خدمات الکترونیکی تعاملی با هدف حذف یا کاهش رفتوآمدهای غیرضروری.<br />بر اساس ماده یازده این قانون دولت مجاز است تا بیست درصد خالص وجوه حاصل از اجرای این قانون را براي جبران آثار آن بر اعتبارات هزینهای و تملک داراییهای سرمایهای هزینه کند. در واقع این بیست درصد سهم دولت از وجوه حاصل از طرح هدفمندسازی یارانههاست.<br />چه خوب بود اگر در مورد میزان وجوه حاصل از این طرح و نحوه هزینه کردن آن گزارش جامعی توسط مجریان به افکار عمومی ارائه میشد. از شواهد موجود میتوان برداشت کرد که در سالهای 1389، 1390 و 1391 بهرغم عدم وجود اجبار و تکلیف قانونی آنچه توان و انرژی مجریان را بیش از هر چیز درگیر کرد، تامین و پرداخت منظم یارانه نقدی به خانوارها بود. ظاهرا این پرداختها حداقل به میزان کنونی و تا پایان مهلت دولت (انتخابات ریاستجمهوری دوره دوازدهم ) ادامه خواهد یافت. انتخابات ریاستجمهوری یک نقطه زمانی مطلوب براي ارزیابی طرح هدفمندسازی یارانهها است و امید است در ماههای منتهی به این انتخابات فضایی ایجاد شود که بتوان توان لازم براي ایجاد تغییرات لازم در این طرح مهم را بدون حاشیه و با نیت اصلاح (نه تخریب) به نتیجه رساند. کاندیداهای ریاستجمهوری مجبور خواهند بود خود را برای پاسخگویی به چند سوال مهم در مورد این طرح آماده کنند:<br />- آیا طرح هدفمندسازی یارانهها با موفقیت اجرا شد؟<br />- نقدهای قابل طرح به اجرای طرح هدفمندسازی یارانهها چیست؟<br />- آیا دولت بعدی با ادامه پرداخت یارانههای نقدی به شیوه قدیمی موافقت خواهد کرد؟<br />- دولت بعدی با این چالش قدیمی و ریشهدار اقتصاد ایران چگونه مواجه خواهد شد؟<br />علاوه بر این، نمایندگان کنونی مجلس همه بالاجبار با سوالات فوق مواجه هستند. و شاید مهمترین سوال اینکه پس از توقف طرح هدفمندسازی یارانهها چه طرحی را جایگزین این طرح خواهند کرد. بعید است اتخاذ موضع انفعالی در مواجهه با این چالش مهم اقتصادی، راهگشا باشد.<span class="Apple-converted-space"> </span></span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="color: black; font-family: tahoma; font-size: 9pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 18px; margin-left: 5px; margin-right: 5px; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black;"><br /></span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="color: black; font-family: tahoma; font-size: 9pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 18px; margin-left: 5px; margin-right: 5px; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black;"><br /></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-8301299905514852042012-10-14T19:30:00.000+03:302012-10-14T19:30:05.704+03:30گرههای سیاسی بر پیکره اقتصاد ایران*<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<span style="color: #003366; font-family: tahoma; font-size: 9pt;"><br />پیش نیازهای یک حرکت اقتصادی سالم را سیاستورزان آماده میکنند.</span><span style="color: #336699;"><br />
</span>
<br />
<table align="left" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border-collapse: collapse; width: 150px;">
<tbody>
<tr>
<td width="100%">
</td>
</tr>
</tbody></table>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="line-height: 150%;">
<span style="color: black;">
اگر سیاستورزان نخواهند، نتوانند یا ندانند این امکان وجود دارد که یک
حرکت اقتصادی به مقصد نرسد. در این خصوص مثالهای زیادی قابل طرح است. طرح
موسوم به هدفمندی یارانهها میتواند مثالی واضح از این داستان باشد.<br />وزیر
نیرو طی اظهاراتی از توقف طرح موسوم به هدفمندی یارانهها گله کرده و
گفته است: «اگر مرحله دوم هدفمندی یارانهها اجرا نشود، قطعا وزارت نیرو و
شرکتهای خدماتی با توجه به رشد قیمتها دچار مشکل خواهند شد و مجبوریم به
سراغ روشهای قدیمی برویم. براین اساس باید روشهای دیگری را دولت و مجلس
برای حل مشکل این شرکتهای خدماتی در پیش بگیرند.» <br />از طرفی، مجلس با
اجرای طرح هدفمندی یارانهها مخالف است. چندی پیش نمایندگان مجلس در قالب
طرح اصلاح قانون بودجه 1391 پیشنهادی ارائه کردهاند که به موجب آن هرگونه
افزایش قیمت فرآوردههای نفتی و سایر حاملهاي انرژي در سال ۱۳۹۱ ممنوع
است. در صورتی که طرح مذکور به تصویب نهایی برسد، دست دولت در اجرای فاز
دوم قانون هدفمندی یارانهها در سال جاری بسته خواهد بود. در این صورت
وزارت نیرو باید به جستوجوی راهکاری باشد که بتواند از مسیری دیگری راه را
برای تامین هزینههایش هموار کند. بر اساس گفته وزیر نیرو «اگر وزارت نیرو
موفق به افزایش قیمتها نشود... باید به راهکارهای قدیمی متوسل شود».
راهکارهای قدیمی چیست؟ احتمالا یکی از راهکارهای قدیمی، پرداخت حجم بیشتری
یارانه به وزارت نیرو به منظور تلاش برای عدم افزایش بهای انرژی است. به
راحتی میتوان اذعان کرد که نه این اولین وزیر نیرو است که به دنبال چنین
راهکاری میگردد و نه این آخرین تلاش برای گران کردن برق و آب است. چرا
اینگونه است؟ چون وزارت نیرو مسوول تامین انرژی برق به صورت پایدار و
مطمئن است. در گذشته بارها مسوولان وزارت نیرو نسبت به فرآیند قیمتگذاری
انرژی معترض بوده و هشدار دادهاند که نگران پایداری شبکههای برق هستند.
در سال 1387 بحران خاموشیها چنان در فضای کشور گسترش یافت که برای مدتی
خاموشیهای با برنامه در دستور کار شرکتهای توزیع برق قرار گرفت. مردم در
آن موقعیت، دوران جنگ هشت ساله را به یاد میآوردند و از خاموشیهای گسترده
و حتی با اعلام قبلی متعجب میشدند. معاون وقت وزیر نیرو در آن زمان خاطر
نشان کرد یکی از دلایل خاموشیها این بود که «افزایش حجم سرمایهگذاری
متناسب با افزایش رشد مصرف نبوده است». او دلیل این ناهماهنگی را عدم
پرداخت مابهالتفاوت قیمت تمام شده برق و قیمت عرضه برق به مصرفکنندگان
میدانست.<br />شوکی که خاموشیهای گسترده در تابستان سال 1387 به مسوولان
وارد کرد منجر به این تصمیم شد که مابهالتفاوت بین قیمت تمام شده برق و
قیمتی که به مصرفکنندگان عرضه میشود به وزارت نیرو پرداخت شود. این
مابهالتفاوت همان یارانههایی بود که در یکی دو سال گذشته بخشی از توان
مدیریتی کشور صرف حذف آن شده است و احتمالا این روزها مسوولان وزارت نیرو
مجبور خواهند بود برای جبران افزایش هزینهها باز هم به چنین راهکارهایی
متوسل شوند. باز هم به جملات وزیر نیرو دقت کنیم: «اگر مرحله دوم هدفمندی
یارانهها اجرا نشود... مجبوریم به سراغ روشهای قدیمی برویم.» برگشت به
روشهای قدیمی میتواند به آن معنا باشد که بهرغم تحمیل هزینهای سنگین بر
اقتصاد کشور نتوانستهایم به اهداف مورد نظر در طرح هدفمندی یارانهها
برسیم و مجبور به بازگشت به نقاط کور قبلی هستیم. راه برون رفت از این
فرآیند مارپیچی و فرسایشی چیست؟ آیا سازمانها و وزارتخانههای اقتصادی با
ارائه راهکارهای اصولی و موثر توان برون رفت از معضل را دارند یا گره کار
به دست سیاستورزان باز میشود؟<br />لازم است دائما به این موضوع توجه داشت
که در دامی همچون جابهجایی هدف و وسیله گرفتار نشویم. باید دائما
سیاستگذاران را با این سوال مواجه کرد که هدف از اجرای طرح هدفمندی
یارانهها چه بوده است؟ آیا غیر از این است که ابزارهایی همچون واریز
یارانه نقدی وسیلهای برای رسیدن به هدفی بزرگتر بوده است؟ اگر هدف فراموش
شود و وسیله محفوظ بماند راه برون رفت از این فرآیند مارپیچی و فرسایشی
مشکلتر خواهد شد. آیا شوک ارزی اخیر و تورم نسبتا بالاي ماههای گذشته به
این معناست که طرح هدفمندی یارانهها با شکست مواجه شده و لاجرم باید
انعطافپذیر بود و به شیوه قدیمی تخصیص یارانهها بازگشت؟! با فرض اینکه
چنین نیتی در نظر باشد بعید به نظر میرسد دولتهای بعدی و حتی دولت فعلی
توان پرداخت این همه مابهالتفاوت را به صورت یارانه داشته باشند، اما اگر
قرار است مجددا حجم انبوهی از یارانهها صرف برق، آب و سایر حاملهای انرژی
شود چه دلیلی برای استمرار یارانهها به صورت نقدی به حساب مردم وجود
دارد؟ به نظر میرسد پاسخ این سوال را باید از سیاستورزان شنید.<br />واضح
است که حل بعضی از معضلات اقتصادی صرفا به راهکارهای اقتصادی مربوط نبوده و
برای یافتن راهکارهای موثر باید با در جستوجوی راهکارهایی فراتر از
راهکارهای صرفا اقتصادی باشیم. به نظر میرسد مجبوریم در این شرایط نیم
نگاهی به توصیه یکی از اقتصاددانان داشته باشیم که «راهحل نظام اقتصادی
کشور ما سیاسی است... این سیاستمداران هستند که انبوهی گره بر پیکره اقتصاد
ایران زدهاند و اکنون باید آنها را باز کنند تا اقتصاد ما بتواند نفس
بکشد.»</span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="line-height: 150%;">
<br /></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="line-height: 150%;">
<span style="color: black;"><span class="Apple-converted-space">* این یادداشت به عنوان<a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?%40=322834" target="_blank"> </a><a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?%40=322834" target="_blank">سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد</a> در تاریخ 22 مهر 1391 منتشر شده است. </span></span><span style="color: black;"><br /></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-1895519117555494322012-10-10T09:30:00.003+03:302012-10-10T09:30:47.619+03:30سیاستهای اقتصادی و حافظه تاریخی مردم*<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="color: black; font-family: tahoma; font-size: 9pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 18px; margin-left: 6px; margin-right: 6px; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="color: #003366; font-family: tahoma; font-size: 9pt;">حافظه تاریخی مردم همیشه قوی نیست.</span><span style="color: #336699;"><br /></span><table align="left" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border-collapse: collapse; width: 150px;"><tbody>
<tr><td width="100%"><br /></td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="color: black; font-family: tahoma; font-size: 9pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 18px; margin-left: 5px; margin-right: 5px; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black;">بسیاری اوقات مردم فراموش میکنند در گذشته، حتی گذشته نزدیک، چه اتفاقهايی افتاده و رسانهها ناگزیرند برای کاهش خطاها به یادآوری تجربیات گذشته بپردازند. در این یادداشت به منظور یادآوری به حافظه عمومی مردم و جلوگیری از تکرار خطاها چند مورد از تجربیات اقتصادی مرور میشود.<span class="Apple-converted-space"> </span><br />یک - شرایط اقتصادی به تقویت این سوال کمک کرده است که آیا طرح موسوم به هدفمندی یارانهها نیمهکاره خواهد ماند؟ در سالهای گذشته پرسروصداترین طرح اقتصادی، هدفمندی یارانهها بوده است. این تصور که این اقدام، ایدهای جدید برای حل مشکلی جدید بوده، صحیح نیست. باید اذعان کرد که این اقدام ایدهای دنبالهدار به منظور حل یک مشکل قدیمی بوده است. برای مشکل حذف یارانهها راهحلهایی در گذشته ارائه شده بود و دولتهای هفتم و هشتم از طریق افزایش تدریجی قیمت حاملهای انرژی در حال حذف تدریجی یارانهها بودند. این طرح در حال اجرا با تصویب طرح تثبیت قیمتها متوقف شد. یکی از خاطراتی که لازم است به حافظه عمومی مردم یادآوری شود تجربه طرح تثبیت قیمتها در سالهای پایانی دولت هشتم و به دلیل تصویب مجلس هفتم است. افزایش تدریجی قیمتها به منظور حذف تدریجی یارانهها مقداری از مسیر خود را طی کرده بود و در صورت ادامه یافتن، سه چهار سال بعد احتمالا مشکل یارانهها را تا حدود زیادی حل میکرد. سیاست حذف تدریجی یارانهها به منظور جلوگیری از افزایش تورم در نیمهراه و توسط مجلس هفتم و پس از آن با همراهی دولت نهم متوقف شد؛ اما مدتی بعد هجوم تورم مهارگسیخته اذهان را به ارائه طرحی جدید به منظور جراحی مجدد اقتصاد رهنمون کرد. راهحل جدید موسوم به طرح هدفمندی یارانهها مورد بیمهری کارشناسان اقتصادی قرار نگرفت، بلکه این بار کارشناسان اقتصادی تلاش کردند با همراهی سیاستگذاران دائما تحلیلها و توصیههای خود را ارائه کنند.<span class="Apple-converted-space"> </span><br />شوکهای ناشی از تورم و نوسانات ارزی در سال 1391 مشکلاتی به وجود آورد که نهایتا و متاسفانه این بیم وجود دارد که شاید طرح هدفمندی یارانهها نیز نیمهکاره رها شود. باید به حافظه عمومی مردم یادآوری کرد، اگر راضی به یک عمل جراحی ساده نشوند باید این آمادگی را داشته باشند که در آینده با عمل جراحی سنگینتر مواجه شوند؛ همچنین از چنین تجربهای درس بگیرند که هر چه عمل جراحی سنگینتر باشد ریسک سالم بیرون آمدن از اتاق عمل نیز بیشتر است.<br />دو- دیگر نکتهای که باید به حافظه عمومی مردم یادآوری شود، پیشنهادهايی است که در این سالها کارشناسان اقتصادی درباره سیاستهای ارزی ارائه کردهاند. در سالهای گذشته بحثهای زیادی درباره سیاستهای ارزی در میان کارشناسان رد و بدل شده است. غالب کارشناسان از عدم افزایش نرخ ارز متناسب با سطح تورم موجود در جامعه نگران بودند و این نگرانی وجود داشت که با توجه به عدم تحقق رشد اقتصادی مورد انتظار و همچنین عدم تحقق پیشنیازهای رشد اقتصادی، سیاست جلوگیری از تضعیف ارزش پول ملی چندان با واقعیات اقتصادی تطابق نداشته و چه بسا روزی منجر به دردسرهای بزرگ شود. نهایتا و به دلایلی مختلف، شوک ارزی اتفاق افتاد. چه دلیل اشاره شده بر این شوک موثر باشد و چه نباشد در هر حال باید به حافظه عمومی ملت یادآوری کرد که کارشناسان اقتصادی هیچ گاه از پیگیری توصیههای علمی در ارتباط با سیاست ارزی غافل نبودهاند.<span class="Apple-converted-space"> </span><br />سه- تاثیر سرمایه اجتماعی بر اقتصاد یکی دیگر از نکاتی است که اقتصاددانان دائما تذکر دادهاند. یادآوری این نکته به حافظه عمومی مردم نیز ضروری است. اعتماد عمومی و مشارکت اجتماعی در افزایش بهرهوری عوامل اقتصادی موثر است؛ بنابراين اگر اين تصور وجود دارد که در دنیای مدرن پدیدههایی (همچون آزادی دسترسی به اینترنت پرسرعت و به صورت خاص به ایمیل شخصی) دارای معایبی است، به این نکته نیز باید بیندیشند که خدشهدار شدن سرمایه اجتماعی میتواند ضررهایی بزرگتر از آن معایب را برایشان رقم زند. اقتصاددانان علاوه بر تاکید بر توصیههای صرفا اقتصادی از این تذکر غافل نشدهاند که بیتوجهی به تاثیر عوامل غیراقتصادی از جمله سرمایه اجتماعی نتایج نامطلوبی بر اصلاحات اقتصادی خواهد داشت. مطلب را با ذکر این نکته پایان دهم؛ امروز نیز مثل گذشته کارشناسان اقتصادی مورد سوال قرار میگیرند و به شوخی یا جدی، به نحوی این سوالات مطرح میشود که گویی در این سالها کارشناسان اقتصادی از ارائه راهکارهای علمی دریغ ورزیدهاند. باید خاطر نشان کرد که خوشبختانه در سالهای گذشته اگر چه بسیاری از کارشناسان اقتصادی از میدانهای اجرایی کنار گذاشته شدهاند، ولی از وظیفه خود غافل نشده و دائما توصیههای خود را ارائه کردهاند. این نکته نیز باید به حافظه عمومی مردم یادآوری شود.<span class="Apple-converted-space"> </span></span></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="color: black; font-family: tahoma; font-size: 9pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 18px; margin-left: 5px; margin-right: 5px; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<br /></div>
<div align="justify" class="Title_Big_News" dir="rtl" style="color: black; font-family: tahoma; font-size: 9pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 18px; margin-left: 5px; margin-right: 5px; orphans: 2; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black;"><span class="Apple-converted-space">* این یادداشت به عنوان <a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?@=322002" target="_blank">سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد</a> در تاریخ 19 مهر 1391 منتشر شده است. </span></span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-68728790628812450372012-10-06T16:10:00.000+03:302012-10-06T16:24:34.610+03:30مالیات خاموش<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:RelyOnVML/>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>AR-SA</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin-top:0in;
mso-para-margin-right:0in;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0in;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:Arial;
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<table border="0" cellpadding="0" class="MsoNormalTable">
<tbody>
<tr>
<td style="padding: 0in;" valign="top"><div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 150%; margin-left: 4.5pt; margin-right: 4.5pt; text-align: justify; unicode-bidi: embed;">
<b><span lang="AR-SA" style="color: #cc0000; font-family: Nazanin; font-size: 12pt; line-height: 150%;"><a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?@=320772" target="_blank">سرمقاله</a> <span style="color: black;">(دوازده مهر) روزنامه دنیای اقتصاد</span></span></b><span lang="AR-SA" style="color: #003366; font-family: Nazanin; font-size: 12pt; line-height: 150%;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 150%; margin-left: 4.5pt; margin-right: 4.5pt; text-align: justify; unicode-bidi: embed;">
<span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="color: #003366; font-family: Nazanin; font-size: 12pt; line-height: 150%;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span> حجم کل نقدینگی اقتصاد ایران، در پايان سال 1390، در حدود
352 هزار ميليارد تومان بوده و با توجه به آمار بانک مرکزی در مورد حجم نقدینگی
374 هزار میلیارد تومانی در پایان خردادماه 91، میتوان گفت نرخ رشد نقدینگی در
سه ماه نخست امسال، </span><span lang="FA" style="color: #003366; font-family: Nazanin; font-size: 12pt; line-height: 150%;">۲۵/۶</span><span lang="AR-SA" style="color: #003366; font-family: Nazanin; font-size: 12pt; line-height: 150%;"> درصد بوده است.</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Nazanin; font-size: 12pt; line-height: 150%;"></span></div>
<table align="left" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoNormalTable" style="border-collapse: collapse; width: 150px;">
<tbody>
<tr>
<td style="padding: 0in; width: 100%;" width="100%"><br /></td>
</tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 150%; text-align: justify; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: Nazanin; font-size: 12pt; line-height: 150%;">در غیاب ارائه آمار
جدیدتر در مورد حجم نقدینگی از سوی بانک مرکزی، با فرض استمرار نرخ رشد
مربوط به سهماه نخست امسال در سه ماه دوم، میتوان تخمین زد که حجم نقدینگی در
پایان شهریور به 397 هزار میلیارد تومان رسیده باشد و در صورت استمرار همین نرخ
رشد نقدینگی در مهرماه، با محاسبهای ساده میتوان نشان داد که احتمالا در پایان
هفته جاری، شاهد تجاوز حجم نقدینگی کشور از مرز 400 هزار میلیارد تومان خواهیم
بود. <br />
حجم نقدینگی از فروردین 83 تا فروردین سال جاری بیش از هفت برابر شده و از 51
هزار میلیارد تومان به بیش از 357 هزار میلیارد تومان رسیده است. براساس آمار
ارائه شده توسط بانك مركزي، ميزان نقدينگي در پایان خردادماه امسال، بنا به
اعلام بانک مرکزی، از مرز 374 هزار ميليارد تومان گذشته است. مقايسه اين آمار با
حجم نقدينگي تا پایان بهار سال گذشته حاكي از رشد 72 هزار ميليارد توماني
نقدينگي (معادل </span><span lang="FA" style="color: black; font-family: Nazanin; font-size: 12pt; line-height: 150%;">۸/۲۳</span><span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: Nazanin; font-size: 12pt; line-height: 150%;"> درصد) طي یک سال می باشد. در حالی که رشد اقتصادی ظرف این سالها
رضایتبخش نبوده است، آمار رشد نقدینگی حاکی از نرخ تورمی ناخوشایند است.
اقتصاددانان معتقدند در شرایط فعلی، رشد نقدینگی مهمترین عامل افزایش تورم است.
اگر میزان نقدینگی بیش از حد نیاز باشد منجر به بالارفتن سطح عمومی قیمتها و
دشواریهای ناشی از آن خواهد شد. در ادبيات اقتصادي و پولي، كمتر مطالعهاي است
كه منكر رابطه نقدينگي و تورم باشد. البته اين رابطه گاهي شدت یا ضعف پیدا میکند؛
اما به طور كلي، افزايش نقدينگي يا به مفهوم خاص آن، افزايش پایه پولی از طریق
چاپ پول، مهم ترين عامل افزايش تورم است. اقتصاددانان معتقدند اين قاعده علمي در
كشور ما نيز صدق ميكند. شاید عوامل دیگری بتوانند اين رابطه را تضعيف كنند، اما
باید خاطرنشان کرد که نقدينگي آثار خود را بر جاي خواهد گذاشت. مسوولان و سیاستگذاران
نیز بارها به تاثیرات مخرب این پدیده اشاره کردهاند. برای مثال یکی از مسوولان
طراز اول کشور اخیرا خاطرنشان کرده که «... تردیدی نیست بخشی از این مشکلات به
تحریمها برمیگردد؛ ولی مقدار زیادی از مشکلات موجود به رشد بیسابقه نقدینگی
مربوط است.... زمانی که بخشهای تولیدی کشور فعال نباشد نقدینگی موجود در جامعه
به سمت بازارهای کاذب میرود و در آن بازارها اختلال ایجاد میکند.<br />
در شرایط کنونی راهکارهای لازم برای سوق دادن نقدینگی به سمت تولید مشخص است و
ضرورت آماده کردن بسترهای آن بیش از پیش احساس میشود.»</span><span dir="LTR" style="color: black; font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt; line-height: 150%;"></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="direction: rtl; line-height: 150%; text-align: justify; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-SA" style="color: black; font-family: Nazanin; font-size: 12pt; line-height: 150%;">به نظر میرسد تصمیمسازانها
غالبا مهمترين ابزار و راهكار كنترل نقدينگي و در نتیجه تورم را شناسایی کردهاند:
اگر دولت، كسري بودجه خود را كاهش دهد پايه پولي و در نتیجه نقدينگي نيز كاهش
خواهد يافت. به همین دلیل سیاست تامین مالی کسری بودجه از طریق انتشار پول،
سیاستی است که دائما مورد نکوهش و انتقاد است. <br />
نتیجه اینکه سادهانگاری است اگر تصور شود که سیاستگذاران کشور نسبت به این
حقیقت بیاطلاع هستند. با توجه به این نکته، چگونه است که سیاستگذاران و
اقتصاددانان به تاثیر نقدینگی مهار گسیخته واقف هستند، ولی راه درست گم شده است؟
آیا میتوان گفت دلیل این تناقض، بیانضباطی مالی دولت است؟ <br />
اگر بار سنگین وعدهها و تعهدات مالی ارائهشده توسط مسوولان، بر دوش دولتی
سنگینی کند و آن دولت حاضر نباشد هزینههایش را کاهش دهد یا به عبارت دیگر از
وعدههای خود عقبنشینی نکند، چه بسا به منظور برآوردن این وعدهها، منابع مالی
خود را از طریق استقراض از بانک مرکزی تامین کند. در کشورهای نفتخیز این امکان
نیز وجود دارد که دولت، منابع نفتی را به بانک مرکزی بفروشد. در چنین حالتی پس
از چاپ پول توسط بانک مرکزی، پایه پولی کشور افزایش مییابد. از این طریق
نقدینگی افزایش می یابد در حالی که رشد اقتصادی به سرعت رشد نقدینگی نبوده است.<br />
اقتصاددانان، اصطلاح هوشمندانه ای را به عنوان مفهومی مترادف با مفهوم مذکور در
نظر گرفتهاند: مالیات تورمی. وقتی دولتها به منظور غلبه بر کسری بودجه اقدام
به انتشار پول ميكنند، اين اقدام منجر به افزايش تورم شده و باعث ميشود قدرت
خريد مردم كمتر شود. به اين ترتيب مردمی که قرار بوده پول بيشتری برای عوارض و
ماليات بدهند آن را در جای خود نمیدهند و در عوض از طريق کاهش قدرت خريد
پولشان اين موضوع را جبران میکنند. «ماليات خاموش» يا «ماليات پنهان» از دیگر
اصطلاحات مترادفی است که برای این مفهوم پیشنهاد شده است. <br />
نتیجه اینکه حتی اگر دولتی نیت خیر داشته باشد متاسفانه نتیجه بیانضباطی مالی
چیزی جز ضرر زدن به اقتصاد و در واقع ضرر زدن به مردم نخواهد بود.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12pt; line-height: 150%;"></span></div>
</td>
</tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3446248945991995262.post-53878963702922808862012-09-22T19:29:00.001+03:302012-10-06T16:29:00.889+03:30رویکردی اقتصادی به انتخابات ریاست جمهوری <div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div class="Title_Big_News" dir="rtl" style="color: black; font-family: tahoma; font-size: 9pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 18px; margin-left: 6px; margin-right: 6px; orphans: 2; text-align: justify; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="color: #003366; font-family: tahoma; font-size: 9pt;"><a href="http://www.donya-e-eqtesad.com/Default_view.asp?@=318837" target="_blank">یادداشت ام در روزنامه دنیای اقتصاد</a> (اول مهرماه نود ویک) </span></div>
<div class="Title_Big_News" dir="rtl" style="color: black; font-family: tahoma; font-size: 9pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 18px; margin-left: 6px; margin-right: 6px; orphans: 2; text-align: justify; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<br /></div>
<div class="Title_Big_News" dir="rtl" style="color: black; font-family: tahoma; font-size: 9pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 18px; margin-left: 6px; margin-right: 6px; orphans: 2; text-align: justify; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="color: #003366; font-family: tahoma; font-size: 9pt;">کمکم به زمان برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری نزدیک میشویم و انتظار میرود در ماههای آینده نامزدهای احتمالی انتخابات به مرور خود را معرفی کنند. قطعا ستادهای انتخاباتی نامزدها در اولین فرصت تلاش خواهند کرد برنامههای اقتصادی خود را تنظیم کرده و با طرح جذابترین برنامههای اقتصادی، مخاطبان بیشتري را جذب کنند. دموکراسی - به عنوان بهترین پیشنهاد بشر برای توسعه سیاسی - مزایای متعددی دارد و بدون شک تلاش احزاب، اشخاص و گروههای فعال در انتخابات برای ارائه برنامههای خود یکی از مزایای غیرقابل انکار دموکراسی است.</span><span style="color: #336699;"><br /></span><br />
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border-collapse: collapse; margin-left: 0px; margin-right: 0px; text-align: left; width: 150px;"><tbody>
<tr><td width="100%"><br /></td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div class="Title_Big_News" dir="rtl" style="color: black; font-family: tahoma; font-size: 9pt; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; letter-spacing: normal; line-height: 18px; margin-left: 5px; margin-right: 5px; orphans: 2; text-align: justify; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: normal; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black;">دور از انتظار نیست که در روزها و ماههای آینده و به صورت خاص در روزهای قبل از انتخابات، نقد و انتقاد نسبت به عملکرد اقتصادی دولت به عنوان یکی از چالشیترین بحثها توسط ستادهای انتخاباتی نامزدها تجزیه و تحلیل شود. این تجزیه و تحلیلها نیز یکی از دیگر برکتهای دموکراسی است و همه باید با طرح ایدههای علمی و قابل دفاع آن را پاس بداریم. بنابراين ارائه چند نکته در این مورد ضروری به نظر میرسد:<br />1- توسعه اقتصادی و توسعه دموکراسی بدون توجه به آزادی اقتصادی (Economic Freedom) راهگشا نخواهد بود. بازتعریف نقش دولت در فعالیتهای اقتصادی لازمه گسترش آزادی اقتصادی - به عنوان پیش نیاز قطعی توسعه - است. دولتها موظفند شرایطی مهیا کنند که از طریق بهبود فضای کسبوکار، افزایش بهرهوری و فراهم کردن پیشنیازهای مربوطه، حداکثر رفاه را ایجاد کنند. براساس تعریف رایجی که از مفهوم آزادی اقتصادی ارائه میشود «آزادی اقتصادی به مجموعه حقوقی اطلاق میشود که انسان را محق میداند بتواند تسلط کامل بر کار و مالکیت خویش داشته باشد. در جامعهای که اقتصادی آزاد دارد، افراد در کار و تولید و مصرف و سرمایهگذاری حداکثر آزادی را دارا میباشند. این آزادی بايد از طریق دولت محافظت و مورد حمایت قرار گیرد. در جامعهای که به اقتصاد آزاد التزام دارد، دولت اجازه خواهد داد که نیروی کار، سرمایه و کالاها آزادانه حرکت کرده و قیدوبندی برای محدود كردن این آزادی ایجاد نخواهد شد». لذا در دوره تبلیغات انتخاباتی، طرح هر شعاری که در مسیر گسترش دخالتهای غیرعلمی دولت در سازوکارهای اقتصادی باشد، اگر چه شاید تعدادی از آرا را به خود جلب کند، اما مدتی بعد باعث بدنامی و بدگمانی خواهد شد.<br />2- گرم کردن تنور دموکراسی بدون شک یکی از انگیزههای پسندیده نامزدها برای حضور در انتخابات ریاستجمهوری است. اما باید توجه داشت که توسعه سیاسی و توسعه اقتصادی تاثیری دوسویه بر هم دارند. اقتصاددانان نیز در مطالعات گسترده این نکته را خاطرنشان کردهاند که جوامع دموکرات، مسیر توسعه اقتصادی را با سرعت بیشتری طی کردهاند. قطعا نامزدها نیز به این نکته توجه خواهند داشت که برای گذار به سمت توسعهیافتگی و ترمیم شاخصهای اقتصادی هیچ گزینهای به جز توسعه دموکراسی شناخته شده نیست و برای توسعه دموکراسی هم لاجرم باید به توسعه اقتصادی متوسل شد. برای نیل به این توسعه همه جانبه چارهای به جز گسترش آزادی اقتصادی نیست. متاسفانه کشور ما در انتهای لیست رتبهبندی این شاخص قرار دارد. بنابراين نامزدهای انتخاباتی برای دستیابی به موفقیت اقتصادی روزافزون میتوانند به تیمهای تنظیمکننده برنامههای خود توصیه کنند برنامهریزی برای افزایش امتیاز در شاخص آزدی اقتصادی (Economic Freedom Index) را در سرلوحه اقدامات خود قرار دهند.<br />3- همانگونه که در زمان انتخابات قبلی، موضوع تورم چالشیترین مبحث اقتصادی بود، احتمالا باز هم این موضوع مورد بحث قرار خواهد گرفت. تورم خود معلول عواملی است که بهکرات مورد بحث قرار گرفته است. عدم توجه به عاملی همچون آزادی اقتصادی نیز بر میزان تورم موثراست. به عبارت دیگر، توسعه همزمان دموکراسی و آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی موثر است و به صورت غیرمستقیم میتواند از عوامل کنترلکننده تورم باشد. یک نگاه ساده به تجربیات اقتصادی دهههای گذشته در ایران نیز میتواند پشتیبان این ایده باشد. سادهترین استدلالی که در این مورد قابل طرح است توجه به کشورهایی است که به صورت همزمان تجربه موفقی در گسترش آزادیهای اقتصادی و همچنین توسعه سیاسی داشتهاند. مطالعه شاخصهای مربوطه نشان میدهد، تقریبا همه کشورهایی که دارای تورمی کمتر از 5 درصد هستند در این دو شاخص امتیاز قابل قبولی دارند. برعکس اکثر کشورهایی که دارای نرخ تورم بالایی هستند کشورهایی هستند که در رتبهبندی مربوط به این دو شاخص عملکرد موفقی نداشتهاند.</span></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0