روي ديگر هدفمندي يارانه‌ها*

شاید طرح هدفمند‌سازی یارانه‌ها موقتا متوقف شود، اما این توقف همیشگی نیست. هر چند که همیشه نگاه کارشناسان و فعالان اقتصادی از پایین به بالا و به سمت سیاست‌گذاران فعال در بدنه حاکمیت معطوف است، اما تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد بسیاری اوقات این نگرش مثمر ثمر نیست. همیشه نباید اصلاحات اقتصادی را مستقیما و فقط از طریق سیاست‌گذاران پیگیری کرد. احتمالا می‌توان تسهیل حرکت در این مسیر را از طریق فعالان اقتصادی در بخش‌های غیردولتی نیز پیگیری کرد. در حالی که زمزمه توقف طرح موسوم به هدفمندی یارانه‌ها حتی برای سال آینده نیز به گوش می‌رسد، صاحبان کسب‌‌و‌کار نسبت به این پدیده چه واکنشی می‌توانند داشته باشند و چگونه این موضوع را در مدیریت کسب‌‌و‌کار خود منعکس کنند؟ اگر صاحب یک کسب‌‌و‌کار یا حتی کارمند یک شرکت یا سازمان هستید بدانید که به زودی جهش هزینه انرژی شما را تحت تاثیر قرار خواهد داد؛ بنابراين ناگزیر هستید فراتر از آنچه سیاست‌گذاران در سر دارند به تلاش خود برای مدیریت هزینه‌های انرژی ادامه دهید. تصور نکنید چون طرح هدفمندی یارانه‌ها متوقف شده هزینه حامل‌های انرژی ثابت خواهند ماند. طرح هدفمندی یارانه‌ها چه موفق و چه ناموفق باشد، سیاست‌گذاران،دیر یا زود، خود را ناچار به اجرای آن خواهند دید. اضطرار پیگیری کاهش یارانه‌های اختصاص داده شده به انرژی واضح است و چاره ای به جز واقعی کردن قیمت انرژی نیست. فرض کنیم سیاست‌گذاران و مجریان، اراده و توان لازم برای حذف تدریجی و به قول معروف هدفمند‌سازی یارانه‌ها را نداشته باشند. فرض کنیم اسیر شرایطی شویم که مجریان و سیاست‌گذاران به وقت عمل ضعیف عمل کنند، ولی ناگهان خود را ناچار به افزایش چند برابری قیمت انرژی ببینند. شما که صاحب یک کسب‌‌و‌کار، کارشناس یا مسوول یک کارگاه، کارخانه، یک مزرعه یا یک مجتمع کشت و صنعت هستید شما ضعیف عمل نکنید. آمادگی دائمی زیرمجموعه خود را برای بهینه‌سازی مصرف و مدیریت هزینه انرژی تقویت کنید. نگذارید تصمیم ناگهانی سیاست‌گذاران، کسب‌‌و‌کار شما را مختل کند. چگونه باید هزینه‌های انرژی را مدیریت کرد؟ برای مدیریت هزینه‌های انرژی مستمرا به این سه ابزار توجه داشته باشید: 1- تحلیل مالی هزینه‌های انرژی 2- تحلیل حقوقی به منظور استفاده بهینه از فرصت‌های قانونی 3- اقدامات فنی در جهت بهینه‌سازی مصرف انرژی. اگر این کار را شروع نکرده‌اید از همین امروز شروع کنید. فردا شاید سیاست‌گذاران خود را در شرایط خاصی ببینند و مجبور شوند به صورت جهشی هزینه انرژی را چند برابر کنند. در میانه سال 1391، نرخ ارز یک جهش قابل توجه را تجربه کرده و این جهش قیمت باعث توقف طرح موسوم به هدفمندی یارانه‌ها شده است. این تصور که طرح هدفمندی یارانه‌ها، ایده‌ای جدید برای حل مشکلی جدید بوده، صحیح نیست. باید اذعان کرد که این اقدام ایده‌ای دنباله‌دار به منظور حل یک مشکل قدیمی است. باید از گذشته درس بگیریم. این طرح در آینده برای چندمین بار پیگیری خواهد شد و برنده کسانی هستند که هیچ گاه از برنامه‌ریزی برای مدیریت هزینه‌های انرژی غافل نشوند. وقتی قیمت انرژی به طور ناگهانی سه چهار برابر شود مدیریت هزینه‌های انرژی بسیار مشکل‌تر خواهد بود. مدیریت انرژی استفاده صحیح و موثر برای دستیابی به بیشترین بهره‌وری با کمترین هزینه است. این امر نیازمند تنظیم و بهینه کردن استراتژی‌ها، استفاده از سیستم‌ها و دستورالعمل‌ها در جهت کاهش میزان مصرف و همچنین کاهش یا ثابت نگه داشتن هزینه انرژی است. نتیجه اینکه، بخش غیردولتی با بکارگیری این اصول و اعمال مدیریت صحیح در مصرف و هزینه‌های انرژی می‌تواند حرکت در مسیر اصلاحات اقتصادی را تسهیل کند.  *این یادداشت  به عنوان سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد در تاریخ نوزده آذر ماه نود و یک منتشر شده است.